Μενού

Είσοδος

ΟΔΗΓΙΕΣ

Χρήσιμες οδηγίες για τη σελίδα. Πατήστε ΕΔΩ

Aρθρα

356: ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ -Περιήγηση, Νοοτροπία, Μουσική, Επιδιώξεις

356:ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ – Περιήγηση, Νοοτροπία, Μουσική – Επιδιώξεις : ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ – Πολυπλισμική, Πολιτιστική γνωριμία με τους Ευρωπαίους Εταίρους μας
Κωνσταντίνου Σ. Ναλμπάντη,Αναδημοσίευση--
άρθρου μου>23.02.2018


www.kn-megalexandros.gr,άρθρο 356
info@kn-megalexandros.gr


ΜΟΥΣΙΚΗ Fado ΤΗΣ ΛΙΣΣΑΒΟΝΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΘΟΥΣ

Από τα ραδιόφωνα, Ρεστωράν , μικρές ταβέρνες και μπυραρίες ακούμε την μουσική της Λισσαβόνας στα στενά δρομάκια της παλιάς πόλης:Fado ! Οι προελεύσεις αυτού του μελαγχολικού τραγουδιού βρίσκονται στην σκοτεινή ιστορία, στην παλιά εβραϊκή – μουρίσκη εποχή με τραγούδια μοιρολόγια, στα τραγούδια των ναυτικών και εξορισμένων, σε αφρικανικούς και βραζιλιάνικους χορούς.

Γύρω στα 1840 για πρώτη φορά αναφέρεται η μουσική Fado σε αμυδρά καταγώγια στην περιοχή του λιμανιού παρουσιάζεται και βρίσκει λίγο αργότερα τον δρόμο για τα αριστοκρατικά σαλόνια, θεατρικές επιθεωρήσεις και σε casas de fado. Με συχνές μελαγχολικές μελωδίες παρουσιάζονται με μουσική έκφραση η πορτογαλική Saudade, μια της ξεφεύγοντας πραγματικότητας , μελαγχολική ονειροπόλα και θλιβερά ενθύμηση των περασμένων χρόνων.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Ζει κανείς μουσική με πάθος, μια μυστηριώδης μουσική των Πορτογάλων, μουσική που μιλά για αγάπη, ελπίδα, πόνο και τα θέματα πουν τραγουδούν είναι πολυάριθμα και ποικίλα..
Από πού και πότε προέρχεται η μουσική Fado είναι δύσκολο περιγράψουμε επακριβώς.

Τραγουδιότανε στην Λισσαβόνα στις περιοχές των συνοικιών των φτωχών, Mouraria, Alfama, Madragoa. Επίσης και σήμερα «Casas de Fado“ βρίσκονται στις συνοικίες Bairro Alto, Alfama und Madragoa.

Παράλληλα με την Λισσαβόνα βρίσκει κανείς Fado μουσική από τα μέσα του 19. αιώνα στην πανεπιστημιούπολη Coimbra, που τραγουδάνε αποκλειστικά μόνο άνδρες φοιτητές. Και εδώ τα κείμενα διαπραγματεύονται τα περισσότερα από δυστυχή αγάπη, αναμνήσεις περασμένων χρόνων, κοινωνικές αδικίες ή η νοσταλγία για καλύτερα χρόνια.
Στην Coimbra αντηχεί η μουσική Fadο ελαφρότερα και μελωδικότερα απ΄ ότι στην Λισσαβόνα και αναπτύχθηκε από τις φοιτητικές σερενάτες).

Γεγονός είναι ότι στην Λισσαβόνα γεννήθηκε και είναι η έδρα του τραγουδιού στις συνοικίες των φτωχών. Εκεί αναδείχθηκε το ήμισυ του 18ου αιώνα. Η λέξη έχει λατινική προέλευση «fatum» και σημαίνει μοίρα, τύχη, πεπρωμένο. Τόσο οι άνδρες, όσο και οι γυναίκες μπορούν να τραγουδήσουν Fado.

(Αν και συχνά συναντάμε τη μουσική Fado, περαιτέρω μπορεί κάποιος να ξεχωρίσει δύο πιο μοντέρνες μουσικές κατευθύνσεις. Από τη μια μεριά είναι η προσανατολισμένη μουσική των ετών του εξήντα που προέκυψε από την αντιπολίτευση εναντίον του καθεστώτος του Salazar, ήτανε οι δημιουργούμενες σκηνές τραγουδιών και από την άλλη μεριά από την εποχή του ογδόντα τα δημοφιλή στρώματα μουσικής ροκ.)

Ένα είδος οργάνου με χορδές, μία κιθάρα και ένα είδος λαούτο. Τα θέματα του Fado , όπως αναφέραμε περικλείουν αγάπη για την Λισσαβόνα, απογοήτευση, ανέφικτη αγάπη, αποχαιρετισμό, κοινωνική ανάγκη, νοσταλγία για την Πατρίδα και το σπίτι, πένθος, από την κατεστραμμένη λαμπρότητα , από το πορτογαλικό μοναδικό μέγεθος, ελπίδα και κυρίως γύρω από «saudade», φιλική μελαγχολία, αυτή η τόσο τυπική πορτογαλική επιμελημένη βασική διάθεση, που οι ίδιοι απολαμβάνουν και ούτε ανταπόκριση γνωρίζουν ούτε αναζητούν.
Ενώ μπορούν οι Πορτογάλοι να είναι εύθυμοι , και όμως δεν αισθάνεται κανείς πουθενά τόσο ισχυρός, όπως στην Πορτογαλία, αυτός ο δύσκολος προσδιορισμός της σύμπτυξης από μελαγχολία, μοναξιά και υποταγή στο πεπρωμένο.
Λένε, «πώς η Πορτογαλία τραγουδά, εκεί όπου έχει διάθεση για κλάματα».

Μία βασική αιτία βρίσκεται στο παρελθόν. Πολύ ευχάριστα υποδεικνύουν οι Πορτογάλοι λυπημένοι το μοναδικό μεγαλείο και τη σημασία της χώρας τους, εκείνης της εποχής, όταν έλαβε χώρα η αρχική εξερεύνηση της γης διαμέσου των πορτογάλων ναυτικών.

Η Πορτογαλία ανήκε τότε στις πρώτες καθοδηγητικές χώρες της Ευρώπης. Πλούτη και λαμπρότητα αλλά δεν διάρκεσε για πολύ χρονικό διάστημα.
Αντί αυτού σε λίγο ήτανε απασχολημένοι, να κρατήσουν την ανεξαρτησία τους απέναντι από την Ισπανία. Ως 60 χρόνια (από το 1580 – ως το 1640) ήτανε κάτω από την ισπανική κυριαρχία, υποφέροντας και η κατάρρευση όμως της παγκόσμιας θέσης της δεν μπόρεσε όμως να αποκρουστεί...

Συγχρόνως ως τελευταία σκηνή της παρακμής ήτανε ο σεισμός του 1755 που κατέστρεψε την Λισσαβόνα.
Saudade στο τραγούδι του Fado εκφράζει την εμπειρία, τα ακατόρθωτα και επίσης τις αναμνήσεις από τα ωραία περασμένα, τα βάσανα και τα ανελεύθερα που ανήκουν στην ύπαρξή τους.

Μια λογική ποσότητα Quantum Sofrimento sultivado/ kultiviertes leiden, καλλιεργημένος πόνος) όχι τελευταία εξαιτίας αυτού του γεγονότος 40 ολόκληρα χρόνια μπόρεσε να κρατήσει μια δικτατορία. Ως επακόλουθα αυτής της δικτατορίας αφορά ακόμα το θάρρος της γνώμης στην Πορτογαλία κατά ένα μέρος ακόμα είναι πάντα άσχημα παραγγελμένο.
Για κάθε μικρή, διαφορετική από τον κανονισμό απόφαση χρειάζεται να ρωτηθεί ο προϊστάμενος, και αυτός πάλι ερωτά το αφεντικό του κλπ.κλπ.

Ο δικτάτορας Σαλαζάρ έβλεπε αυτούς στους ορισμούς του Fado ως ναρκωτικά, όπιο του λαού και το απαγόρευσε στο άψε σβήσε.
Για τον συγγραφέα Jose Maciel Ribeiro Forte ήτανε το τραγούδι Fado ένα τραγούδι από τους παλιάνθρωπους, ένας ύμνος για το έγκλημα, μια ωδή πάνω στο πάθος, μια ενθάρρυνση για τη διαφθορά, ενώ η επανάσταση των γαρύφαλλων επαίνεσε τη μουσική Fado και μάλιστα ονόμασε το τραγούδι Fado για την νέα επαναστατική εποχή.

Υπάρχουν καταστήματα με Πρόγραμμα Fado οργανωμένα για τουρίστες, αλλά προτιμότερο είναι νυχτερινά κέντρα, με εντόπιο πληθυσμό, με αυθόρμητους ερασιτέχνες τραγουδιστές και πραγματική ευθυμία, πανέμορφη ατμόσφαιρα, όπου η μουσική εκπέμπει λαχτάρα, νοσταλγία, μελαγχολία/ θλίψη, και Saudade, και όταν αυξηθεί το κέφι τραγουδούν μαζί και οι επισκέπτες, αντί να κάθονται στα οργανωμένα προγράμματα για τους τουρίστες με σταυρωμένα χέρια.


Η Αμαλία Rodrigues (1920-1999) ήτανε η κλασική η πιο φημισμένη τραγουδίστρια Fado του 20ου αιώνα. Αυτή μεγάλωσε σε πολύ φτωχικές συνθήκες στο παππού και τη γιαγιά της στην περιοχή του λιμανιού Alaniara και έφερε το Fado στην παγκόσμια σκηνή.
Από μικρή ηλικία έπρεπε να κερδίζει τα προς το ζείν, πωλώντας φρούτα. Η καριέρα της τραγουδίστριας άρχισε το 1935. Από το 1939 τραγουδούσε σε ένα φημισμένο νυκτερινό κέντρο του Fado.

Ο Retiro da Severa στην Λισσαβόνα μέσα σε λίγες βδομάδες την αναδεικνύει σε ΣΤΑΡ της σκηνής του Fado. Με την σύνδεσή της με το λαό είχε αποκτήσει πολλούς οπαδούς. Από το 1946 έγινε ακόμα πιο φημισμένη και τη προφητεία της ως ηθοποιός.

Αυτή είναι η μοναδική και πρώτη γυναίκα που παραπλεύρως με άλλους εθνικούς μεγάλους της Πορτογαλίας με επιτάφιο μνημείο που τιμάται στο εθνικό Πάνθεο.
Το σπίτι της Rua de Sao Bento μετατράπηκε σε ένα Μουσείο και λειτουργεί από το 2001.

Υπάρχει ακόμα όπως πρώτα η συντηρητική τέχνη, που ανέχεται μόνο λίγες νέες επιρροές που έχει επικρατήσει αυτή η ζωντανή παράδοση, που μπορούμε να ζήσουμε στις συνοικίες της παλιάς πόλης και στις ταβέρνες Fado στην περιοχή Bairro-Alto.

Σήμερα αντιπροσωπεύουν το πνεύμα του Fado η Amalia Muge και Dulce Pontes Misia και συγχρόνως ανακαλύπτουν και καταπιάνονται με την μοντέρνα εποχή με νέους ήχους και εμπειρίες σε κείμενα και μουσική, επίσης και άλλοι τραγουδιστές είναι: Carlos do Carmo, Camane, Mafalda Arnault, Maritza, Cristina Branco.

Η διάδοχος της θρυλικής το 1999 αποθανούσας Amalia Rodrigues είναι μια νέα γυναίκα που λέγεται Misia. Αυτή προσφέρει σήμερα στο Fado στην ισχυρότερη φωνή. Και το πράττει επηρεασμένη διαμέσου του Jazz και συμπληρώνει από τη δύναμη της πορτογαλικής ποίησης.

Οι σημαντικότεροι συγγραφείς της Πορτογαλίας γράφουν τα κείμενα των καινούργιων τραγουδιών. Το Fado επιδρά ανανεωμένο, δυναμικό, μερικές φορές αρμονικά, αντανακλά – εντελώς νέο και όμως, έτσι πλησιέστερα στα δάκρυα και από ευθυμία αναβιβασμένη θλίψη, όπως αξιώνει η κλασική κληρονομιά.

Συνεχίζεται...
Αναδημοσίευση 23.02.2018 παλαιότερου άρθρου μου
Δοκιμάστε να ακούσετε Fado-Musik: www.fado.biz

Kωνσταντίνος Σ. Ναλμπάντης
konstantin.nalbantis@t-online.de
www.kn-megalexandros.gr

Σχόλια

>> Δεν φέρουμε καμία ευθύνη για τα κάθε είδους σχόλια.
>> Πρέπει να είστε μέλος για να Δημοσιεύστε ένα σχόλιο