*****************************************************
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: kn-megalexandros.gr, No.497
No. 4.: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΦΥΤΕΙΩΝ Φρανκοσυκιάς και στα νησιά μας::
Magna Grecia- ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ Περιήγηση και περιγραφή Γεωργικών Φυτειών
Aρθρα: http://www.kn-megalexandros.gr/portal/index.php?p=articles&id=262
Αναδημοσίευση:
ΣΙΚΕΛΙΑ - Περιήγηση και περιγραφή Φυτειών Φραγκοσυκιάς
Περιήγηση στη Σικελία και οι φυτείες Φραγκόσυκων
Κωνσταντίνου Σ. Ναλμπάντη, Konstantin S. Nalbantis, Koeln
www.kn-megelexandros.gr, k-nalbantis@hotmail.de
Οι νέες γεωργικές παραγωγές φυτειών φραγκόσυκων
Εκτός βέβαια, από τις καλά οργανωμένες τουριστικές μονάδες σε πόλεις και πλησιέστερα σε μέρη που πέρασαν Έλληνες με καλή περιηγητική οργάνωση, ευγενές προσωπικό είναι καλά οργανωμένος ο Αγροτουρισμός Agrotourismo και η προσφορά εντόπιων σπεσιαλιτέ με καλή προώθηση εντόπιων βιολογικών προϊόντων.
Ένα άλλο εξαγωγικό προϊόν είναι η φραγκοσυκιά, όπου η Σικελία κατέχει την Τρίτη θέση των γεωργικών της προϊόντων. Η φραγκοσυκιά είναι φυτό καρποφόρο, εδώδιμο, κτηνοτροφικό, βιομηχανικό και φαρμακευτικό.
Προβληματισμός της νέας καλλιέργειας φραγκοσυκιάς
Πρόκειται για ένα πολύ χρήσιμο πλην άγνωστο στους πολλούς δέντρο και στην Ελλάδα χωρίς καμιά πλατειά υποστήριξη από τον άνθρωπο, ενώ είναι βασικής σημασίας για τους καρπούς της όσο και για τα φύλλα της για τον Άνθρωπο, τη Γεωργία, την κτηνοτροφία, Μελισσοκομία, το Περιβάλλον και το Μέλλον.
Εμείς στην Πατρίδα μας, κάνουμε συνήθως εισαγωγή φραγκόσυκων από το Ισραήλ, Ιταλία και Αφρική και ενώ και σε εμάς η φραγκοσυκιά ευδοκιμεί σε ξερονήσια και σε χωράφια πολύ στεγνά, αμμώδη και πετρώδη, ηλιόλουστα και θερμά.
Εκτός τούτου εκτιμάται από την μεγίστη προστασία του περιβάλλοντος και τη διαρκή πράσινη και ευχάριστη εικόνα στα ξηρά και άνυδρα τοπία, γιατί η φραγκοσυκιά έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα και γιατί είναι φυτό του μέλλοντος και λόγω της ανθεκτικότητας στην ξηρασία θα αποτρέψει την πλήρη ερήμωση και θα αποτελέσει ανάχωμα στο δυσάρεστο φαινόμενο.
Αν η φραγκοσυκιά βρίσκεται σε βραχώδες τοπία, οι ρίζες της έχουν τη δυνατότητα να διολισθαίνουν ανάμεσα στις ρωγμές των βράχων. Βοηθούν ως ανεμοφράκτες ιδίως μικρών καλλιεργειών. Μια ματιά τριγύρω μας διαπιστώνουμε, ότι η φραγκοσυκιά μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην προστασία του περιβάλλοντος, την κάλυψη φαλακρών λόφων, την προστασία οικισμών και περιοχών από κατολισθήσεις εδαφών και προφύλαξη από πυρκαγιές.
Σύντομη ιστορική ανασκόπηση
Όπως γνωρίζουμε η Σικελία, πάνω από δύο χιλιάδες χρόνια είναι γνωστή για την παραγωγή των σιτηρών, και ως σιτοβολώνας της Αρχαίας Ελλάδας και της Ρώμης, αλλά επίσης και τις άλλες παραγωγές της γεωργίας, όπως λεμόνια, πορτοκάλια, ελιές και ελαιόλαδο, αμύγδαλα, φραγκόσυκα, φιστίκι και κρασιά, pastori, ricotta.
Υπάρχουν μικρές επιχειρήσεις που ζουν από την αλιεία του τόνου, σαρδέλας, που εξάγονται σε όλο τον κόσμο και μπορούμε να δοκιμάσουμε απανταχού του νησιού. Όσον αφορά τη βιομηχανία στα δυτικά και Δυτικά-ανατολικά προωθείται πετρέλαιο, που καλύπτει περίπου 90% της ιταλικής παραγωγής, εκτός τούτου υπάρχει και φυσικό αέριο. Sicilybest.com
Παραθέτω την φραγκοσυκιά που είναι ένα φυτό καρποφόρο, φαγώσιμο είδος, κτηνοτροφικό, βιομηχανικό και φαρμακευτικό και πιο κάτω αναφέρω τις παθήσεις που μπορούν να καταπολεμηθούν
Οι παθήσεις που καταπολεμούνται από τα προϊόντα της φραγκοσυκιάς:
διαβήτης, αρτηριοσκλήρωση, υπέρ χοληστερίνη, καρδιακούς νόσους, κατά του λίπους, καρκίνο του εντέρου, έλκος στομάχου. Τα φρούτα από την Opuntia ficus-indica, είναι φαγώσιμα και μπορούν να καθαριστούν ωμά και να επεξεργαστούν σε χυμό.
Ως νέο φυτό εξαπλώθηκε στην περιοχή της Μεσογείου, στην Αυστραλία, Ινδία, Νότιο Αφρική και Χαβάι. Από τα 150 είδη φραγκοσυκιάς εισήχθησαν στην Αυστραλία μόνο 52. Επίσης τα φυτά Opuntia jaconostle κάνουν προϊόντα δύο φορές τον χρόνο.
Σε περίπτωση και είναι είδος που επεκτείνεται χωρίς τη θέλησή μας, καταπολεμείται με Larven von Cactoblastis castorum.
Η καλλιέργεια Opuntia ficus - indica, joconostle, Φραγκοσυκιές
Αξιοποίηση της φραγκοσυκιάς και στην πατρίδα μας
-Για την γεωργική ανάπτυξη και την αυτάρκεια του ασθενέστερου πληθυσμού
-Για την προώθηση της κτηνοτροφίας
-Για την παραγωγή, εκβιομηχάνιση και εξαγωγή των προϊόντων
-Για τη βελτίωση της μελισσοκομίας
Ευδοκιμεί, εκεί που ευδοκιμούν και τα ελαιόδεντρα, σε εδάφη ξηρά, πετρώδη, βραχώδεις περιοχές, αμμώδεις, ηλιόλουστες βουνοπλαγιές, σε αβαθή εδάφη ή μετρίου βάθους, φτωχά σε οργανική ύλη, οξέα ή ελαφρώς αλκαλικά, και συνίσταται να παράγεται σε τέτοια μέρη που δεν υπάρχουν δυνατότητες επιβίωσης άλλων φυτών. Έχει ήθος άκρως ξηρό-φυτικό.
Κατάλληλα είναι τα εγκαταλειμμένα άγονα αγροκτήματα των χωριών μας Πολύπετρου, Αιγύρου, Περιστεριάς, Αγοράς και τα αμφιθεατρικά άγονα αγροκτήματα των Κυργίων.
Το αμυντικό σύστημα της φραγκοσυκιάς είναι έτσι ώστε να επιβιώνει και σε περιόδους παρατεταμένη ανομβρίας.
Η ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ .
Η προσαρμογή της χαρακτηριστικά στηρίζεται
Α) Αποταμίευση νερού μαζί με τις θρεπτικές ουσίες η φραγκοσυκιά αποθηκεύει μεγάλες ποσότητες νερού μέσα στους ιστούς της, οι οποίοι συνήθως βρίσκεται στον κορμό. Γι αυτό η κατηγορία λέγεται παχύφυτα ή σαρκόφυτα. Αποτέλεσμα της μεγάλης αποθήκευσης νερού στους ιστούς είναι αρκετή εξόγκωση. Όταν τους κόψουμε σε κάποιο σημείο ρέει νερό. Τα φυλλοκλάδια είναι οι δεξαμενές νερού της φραγκοσυκιάς.
Β) Μείωση διαπνοής.
Ο δεύτερος λόγος με τον οποίο εξασφαλίζει η φραγκοσυκιά τη διαφύλαξη νερού είναι η μείωση της διαπνοής κι αυτό επιτυγχάνεται με την «εξαφάνιση» των φύλλων. Από πλευράς μακροβιότητας, ζει πάνω από 200 χρόνια.
Αν και η φραγκοσυκιά είναι προωθούμενη καλλιέργεια και έχει ενταχθεί στις προωθούμενες καλλιέργειες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά όχι στην Ανατολική Μακεδονία, επειδή όμως ευδοκιμεί, εκεί που ευδοκιμούν και τα ελαιόδεντρα θα ήτανε μια επαναστατική υπόθεση να δοκιμαστεί πιλοτικά στους επτά Συνοικισμούς των Κυργίων και στα εγκαταλειμμένα και άγονα αγροκτήματα.
Παρέκβαση: Η Φραγκοσυκιά είναι εναλλακτική προωθούμενη καλλιέργεια, που μπορεί να αξιοποιηθεί σε φτωχά εδάφη, η εκμετάλλευση της οποίας μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη.
Εντάχθηκε στις προωθούμενες καλλιέργειες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης στους νομούς της Κρήτης αλλά και σε πολλές άλλες περιοχές της Ελλάδας με ανάλογο κλίμα, όπως είναι οι νομοί Λακωνίας, Αρκαδίας, Μεσσηνίας, Ηλείας, Πειραιώς (Τροιζηνία, Κύθηρα και Πόρο), Κυκλάδων, Δωδεκανήσου, Σάμου και Εύβοιας). Τέλος της παρέκβασης
Ο τρόπος με τον οποίο φυτεύεται είναι πολύ απλός. Αν κόψουμε ένα φύλλο και το ακουμπήσουμε στο έδαφος, βάζοντας επάνω μια πέτρα και να το αφήσουμε μια βδομάδα να βγάλει ρίζες, μετά το φυτεύουμε όρθιο, βλαστάνει τον επόμενο χρόνο και καρποφορεί σε τρία χρόνια. Ακόμα πολλαπλασιάζεται και με σπέρματα αλλά πολύ βραδέως.
Σημειώνουμε, ότι η φραγκοσυκιά είναι φυτό καρποφόρο, εδώδιμο, κτηνοτροφικό, βιομηχανικό και φαρμακευτικό. Οι καρποί ωριμάζουν προς το τέλος του καλοκαιριού, υπάρχει όμως και το είδος της διπλής συγκομιδής (Opuntia Jaconostle), έχουν γεύση ευχάριστη, γλυκιά, αρωματική και δροσιστική και συμπληρωματικά αντικρίζουμε την ομορφιά της σε τρία χρώματα – κίτρινο, πράσινο και κοκκινωπό.

Η πρώτη φραγκοσυκιά εισήχθη στην Ευρώπη από την Κεντρική Αμερική, Μεξικό, μετά την ανακάλυψη της Αμερικής.. Κατά την ισπανική αποικιακή κυριαρχία είχαν εισάγει εκεί στο Μεξικό μεγάλο αριθμό ζώων , ιδιαιτέρως πρόβατα, αίγες. Τα ξερά εδάφη δεν μπορούσαν να τροφοδοτήσουν τα ζώα με νερό και χόρτο.
Εκεί παρατήρησαν, ότι τα ζώα τρεφότανε από Opuntia – φραγκοσυκιά.
Για να τροφοδοτούν τα ζώα στις ξηρασίες επεκτάθηκαν οι φυτείες Opuntia στο Μεξικό από τον 19 αιώνα και τελικά με σκοπό για την παραγωγή τροφής για την κτηνοτροφία.
Από το τέλος του 20. αιώνα έχει επεκταθεί παγκόσμια η χρήση φραγκοσυκιάς ως τροφή για την κτηνοτροφία περίπου σε 900 000 εκτάρια, ενώ για τα φρούτα φραγκοσυκιάς υπολογίζεται σε 100.000 εκτάρια, και προβλέπεται το είδος Opuntia ficus –indica.
Παράλληλα με το Μεξικό γίνεται χρήση γεωργική στην Αιθιοπία, Βραζιλία, Χιλή, Νότια Αφρική και στις ΗΠΑ. Η σημασία της φραγκοσυκιάς ως μέσον τροφής προβλέπεται από τις γεωργικές οργανώσεις των Ηνωμένων Εθνών, ότι θα κερδίσουν μελλοντικά περισσότερη σημασία.
Σημειώνουμε, ότι υπάρχουν βοτανικές ποικιλίες της φραγκοσυκιάς, και τα νέα τρυφερά βλαστάρια τρώγονται ως λαχανικά. Τα φρούτα (Tuna) τρώγονται ως φρέσκο φρούτο, φρέσκο παστέτε, σιρόπι, Gelees, Παρασκευή κονσέρβας, μαρμελάδες, μέλι, τυρί, κρασί, οινοπνευματώδες ποτό, αλκοόλ, και μίγμα χυμού. Βιολογικό τσάι
Χρησιμοποιούνται επίσης για την παραγωγή φαρμακευτικών και κοσμητικών προϊόντων καθώς επίσης για τις ασθένειες, όπως διακυμάνσεις στην κύστη, προστάτη,
Επίλογος σχετιζόμενος με την φραγκοσυκιά
Αφορμή αυτής της περιγραφής μου έδωσε το ταξίδι μου του Ιουνίου 2012 στη Σικελία και η ανακάλυψη των φυτειών της φραγκοσυκιάς και το σχετικό ερέθισμα το πήρα από εγκαταστάσεις Agrotourismo για να γράψω για ένα φυτό που ταιριάζει στον τόπο μας, και ευδοκιμεί εκεί, που ευδοκιμούν τα ελαιόδεντρα , και έχει συγκεκριμένη σημασία.
Θα πρέπει να δραστηριοποιηθούμε από τη θεωρία του πομπού να κινηθούμε και στους δέκτες της πράξης και πρέπει να στείλουμε το μήνυμα στους δραστήριους, ενεργούς πολίτες, ιδιοκτήτες ακαλλιέργητων γαιών, ώστε να φροντίσουν να φυτέψουν μια φραγκοσυκιά, (και όχι μόνο), όπου μπορούν κάθε χρόνο να συνεχίζουν, αλλά για μεγάλες καλλιέργειες εύλογη είναι η απαραίτητη συνεργασία και συμβολή kooperatner -συνεργατικών και παρακολούθηση των αρμόδιων αγροτικών υπηρεσιών, εκτός των άλλων και ιδίως να καλυφτούν εκτάσεις από λατομικές εκμεταλλεύσεις, και ιδιαίτερα βουνών, που πλήγονται από πυρκαγιές.
Είναι άξιο τιμής να ντυθούν οι γυμνές βουνοπλαγιές και να αλλάξει η αισθητική εικόνα των περιοχών.
Και η ιατροφαρμακευτική αξία είναι επίσης σημαντικής σημασίας: -θεραπεία φλεγμονωδών αποστημάτων, τη διόγκωση της σπλήνας, την ελονοσία, τους μώλωπες και την περιποίηση των τραυμάτων. Θεραπεία της υπερλιπιδαιμίας και της παχυσαρκίας, κατά του σακχαρώδους διαβήτη, κατά την υπερτροφίας του προστάτη, κατά της φλεβίτιδας, κατά πνευμονικών παθήσεων, καταπολέμηση καρκίνου, στήθους, προστάτη, στομάχου, πνευμόνων, παγκρέατος και ως δυναμωτικό και τα άνθη ως διουρητικά, αντισπασμωδικά, αντιδιαρροϊακά, αιμολυτικό, καθώς και για την καταπολέμηση της ψαμμίασης, ήτοι άμμου στα νεφρά και την νεφρίτιδα.
Όπως αναφέραμε η φραγκοσυκιά ευδοκιμεί σε χωράφια πολύ σφικτά , αμμώδη, σε άβαθη και πετρώδη εδάφη, ηλιόλουστα και θερμά.
Αν η φραγκοσυκιά βρίσκεται σε βραχώδες μέρος, οι ρίζες της έχουν τη δυνατότητα να διολισθαίνουν ανάμεσα στις ρωγμές των βράχων.
Βοηθούν ως ανεμοφράκτες, ιδίως μικρών καλλιεργειών.
Ακόμη γίνεται λόγος για χρήση της φραγκοσυκιάς στην προστασία του περιβάλλοντος, την κάλυψη των φαλακρών λόφων και απολήξεις βουνών που πλήγονται αγρίως από πυρκαγιές, την προστασία οικισμών και περιοχών από κατολισθήσεις φετών υλικών.
Αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στην περιφέρειά μας με την τωρινή τραγική παρουσιαζόμενη εικόνα του περιβάλλοντος των μεταλλείων, όπου θα μπορούσαν να καλυφθούν λατομικές εκμεταλλεύσεις με φραγκοσυκιές, καθώς επίσης και τις καλύψεις λατομικών εκμεταλλεύσεων της περιοχής μας.
Είναι εύκολο να ντυθούν οι γυμνές βουνοπλαγιές και να αλλάξει η αισθητική των περιοχών. Όλα εξαρτώνται από την ανθρώπινη διορατικότητα, γέννηση ιδεών, συμμετοχή, δράση και θέληση.
Γιατί άλλού και όχι σε εμάς, όταν στην Σικελία φθάνουν τα 1000.000 στρέμματα, στην Τύνιδα 80.000 στρέμματα, στην Ισπανία παράγουν 4700 τόνους φραγκόσυκων τον χρόνο πάνω σε 8.000 εκτάρια , στη Βραζιλία οι εκτάσεις φραγκοσυκιάς για κτηνοτροφικές είναι περίπου 3.000.000 στρέμματα, στο Μεξικό παράγουν σε πάνω από 15.000 εκτάρια αυτό το φυτό, που θεωρείται ως εθνικός θησαυρός και κυρίως επεξεργάζονται επιχειρήσεις τα φρούτα σε μαρμελάδα, ζελέ, ξερά φρούτα, σιρόπι και ποτάκι με φρούτα και ερευνάται στην ιατρική.
Βοτανικές ποικιλίες της φραγκοσυκιάς στο εξωτερικό και που ενδείκνυνται και για την κτηνοτροφία
Opuntia ficus – indica, variety (Santa Ynez)
Opuntia ficus –indica, variety (Santa maria)
Opunzia ficus –indica, variety, (Lynwood)
Opuntia ficus - indica, variety (dinner Platecactus)
Opunzia ficus -idica, variety (Burbanks (Spineless),
Χρονικές στιγμές
Η συλλογή και καθαρισμός αποτελούν τα δυο πιο «σκανδαλώδη» εμπόδια, ώστε κάποιος
να απολαύσει τα φραγκόσυκα. Η συγκομιδή γίνεται μεταξύ 3-5 πρωινή ώρα, με τίναγμα, με καλύπτρα , με τα γάντια, με το χέρι και πρακτικά μέσα. Το φύλο της φραγκοσυκιάς αποκαλείται και στην Ελλάδα «γλώσσα της πεθεράς».
Για την ανάπτυξη της Κτηνοτροφίας
Στη διάρκεια της ισπανικής αποικιακής κυριαρχίας στο Μεξικό, όπου μετέφεραν οι Ισπανοί Αίγες και πρόβατα, παρατήρησαν ότι τα πρόβατα και οι Αίγες λόγω έλλειψης τροφής και νερού τρεφότανε από τα φυτά πράσινου Opuntia, όπου από τον 19. αιώνα άρχισαν να παραγάγουν για τροφή των ζώων.
Στον τομέα των ζωοτροφών, ειδικότερα της δικής μας περιοχής, η φραγκοσυκιά είναι από τα πλέον προτιμώμενα φυτά λόγω του νερού που περιέχει και αποθηκεύουν αλλά και λόγω των πολλών θρεπτικών συστατικών.
Εδώ τονίζουμε, ότι στην Αμερική είναι η βασική τροφή των γαλακτοφόρων αγελάδων, αφού τα συστατικά των φύλλων είναι εξαιρετικά πλούσια σε βιταμίνες, νερό, υδατάνθρακες, και σε μεταλλικά στοιχεία όπως σίδηρο, κάλιο, μαγνήσιο και ασβέστιο. Επίσης σε ανάμιξη με βαμβακόπιτα παράγεται μια σπουδαία τροφή. Επομένως και για τη δική μας περιοχή στον τομέα της κτηνοτροφίας, η συμβολή της είναι σημαντικής σημασίας, πλην δυστυχώς στην Πατρίδα μας δεν προωθείται σε όλες τις περιοχές, αν και εκεί ευδοκιμούν τα ελαιόδεντρα.
Με αυτή την επιτόπια προσωπική μου εμπειρία στη περιήγησή μου το 2012 στη Σικελία, θέλω μαζί με άλλους ενεργούς πολίτες να δώσω το μήνυμα στους κτηνοτρόφους και σε ιδιοκτήτες άγονων αγροτεμαχίων να δραστηριοποιηθούν για την προώθηση της φραγκοσυκιάς και στην περιοχή μας.
Να συμπεριλάβουν στην καθημερινή τροφή των ζώων τους την φραγκοσυκιά, αυτοτελή ή επεξεργασμένη. Ασφαλώς μόλις πληροφορηθούν τα μεγάλα οικονομικά οφέλη, συγκριτικά με χαμηλότερο κόστος από τις σημερινές προμήθειες θα δράσουν εδώ και τώρα. Συμπληρωματικά στις μέρες ξηρασίας δεν κινδυνεύουν να μείνουν τα ζώα τους χωρίς τροφή.
Δεν θα είχαμε τα λυπηρά γεγονότα οι κτηνοτρόφοι σε μέρες ξηρασία να εκπέμπουν SOS για νερό και τροφή για τα ζώα τους. Δεν θα είχαμε πρόβλημα να δημιουργούσαμε έγκαιρα μικρό-φράγματα. Δεν θα είχαμε πρόβλημα, αν καλύπταμε γυμνές βουνοπλαγιές, χέρσα μέρη, ρεματιές, μεγάλες εκτάσεις, και προφυλακτικές φυτεύσεις προ των δασών και για την προφύλαξη από τις πυρκαγιές με αυτό το φυτό. Είθε όμως να δράσουμε εδώ και τώρα.
Ελπίζω, μετά από μια εθελούσια παρουσίαση αυτού του άρθρου μου που δεν πρέπει με κανένα τρόπο να θεωρηθεί ως αποτελειωμένο, αλλά ως πρώτο ερέθισμα για περαιτέρω πρακτική καθοδηγητική ενημέρωση και προώθηση του προϊόντος και στη δική μας περιοχή, ώστε να υποστηριχθεί και να τεθεί σε συμβουλευτική παρακολούθηση από τις γεωργικές υπηρεσίες για χάρη των ταλαιπωρημένων κτηνοτρόφων μας, και τα αδύνατα στρώματα των συμπατριωτών μας, που διψούν για πληροφόρηση και καθοδήγηση και έχουν ενδιαφέρον συμβουλών και παρακολούθησης.
Αν χρειαστεί ανάγκη περαιτέρω διευκρίνησης έρευνας είμαι πρόθυμος και συλλογικά να βοηθήσω συμπληρωματικά στην περαιτέρω έρευνα, κατατοπιστική ενημέρωση και ενεργή παραγωγικότερη συμμετοχή.
Ευπρόσδεκτος σε κάθε Αντίλογο
Κωνσταντίνος Σ. Ναλμπάντης
k-nalbantis@hotmail.de,
www.kn-megaleaxandros.gr
Αναδημοσίευση:
Επιτρέπεται η μετάδοση, αναπαραγωγή, αναδημοσίευση με τον όρο να αναφέρεται Πηγή, όνομα συγγραφέα και ιστοσελίδα
Πηγή:www.kn-megalexandros.gr, Sueddeutsche Zeitung, Koelner Stadt – Anzeiger, Στρατουδάκης, fragosika.gr, phlou.logspot.de, rainforest-newsletter.de, translate.google.de, atlantis-pharm.com, italien-inseln.de, sicilias.de, kakteenforum.de, de.wikipedia.org/wiki/opuntien, mjm-jatho.gr, viaggiandofacile.it, piperies-agiou-georgiou.blogspot.de, eisodima.gr, www.dramina.gr .
*************************************************
No.5: ΛΕΜΕΣΟΣ- Κύπρος
ΛΕΜΕΣΟΣ
Δεν θάταν καθόλου υπερβολή αν έλεγε κάποιος πως η Λεμεσός καθοδηγούσε και ποδηγετούσε την τέχνη και τον πολιτισμό της σύγχρονης ιστορίας του τόπου για πολλές δεκαετίες.
Μέρος Α’
Για του λόγου το αληθές, επικαλούμαι δύο από τις πολλές έξωθεν καλές μαρτυρίες. Η πρώτη ανήκει στον μεγάλο και πανελλήνιας εμβέλειας πεζογράφο και σημαντικό ζωγράφο Νίκο Νικολαΐδη, που αν και λευκωσιάτης, όταν στα τέλη της δεκαετίας του 1910 αποφάσισε να επανεγκατασταθεί στην Κύπρο, από την κοιτίδα του πανελλήνιου πολιτισμού την Αλεξάνδρεια όπου ζούσε και διέπρεπε, διάλεξε τη Λεμεσό γιατί όπως έγραφε: «Στη Λευκωσία ο κόσμος είναι αδιάφορος για κάθε πνευματική κίνηση και ο χρηματικός παράγων διαφεντεύει τα πάντα»…
Η δεύτερη μαρτυρία, του φίλου μου, καθηγητή της σύγχρονης Ιστορίας της Κύπρου στο Πανεπιστήμιο Κύπρου - λευκωσιάτη και πάλιν - Πέτρου Παπαπολυβίου. Σε μια εμπεριστατωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη του για τη Λεμεσό λέει ανάμεσα σε άλλα πως, « …η Λεμεσός θα αποτελεί, μέχρι τουλάχιστο το 1930, το κέντρο της καλλιτεχνικής, θεατρικής και μουσικής κίνησης στην Κύπρο, διαμορφώνοντας τα ιδιότυπα χαρακτηριστικά της πιο ζωντανής και ανήσυχης πόλης του νησιού». Ενώ πιο κάτω λέει: «Ένας άλλος τομέας όπου, πρωτοπορούσε η Λεμεσός, ήταν ο πνευματικός. Το λιμάνι του νησιού υπήρξε η είσοδος και θερμή εστία υποδοχής και αποδοχής κάθε επαναστατικής ή εθνικής κίνησης αλλά και νεωτερισμών στην τέχνη, στα γράμματα και στην πολιτική, σε αντίθεση με τη συντηρητική και υποτονική μέχρι πλήξεως Λευκωσία. Κυρίαρχη μορφή της Λεμεσού στα τελευταία 30 χρόνια του 19ου αιώνα ήταν ο Ανδρέας Δ. Θεμιστοκλέους, γνωστός στην Κύπρο ως «Ανδρέας ο Δάσκαλος» (1843-1918). Υπήρξε η μεγαλύτερη προσωπικότητα της εποχής του και δίκαια ονομάστηκε ο Κύπριος δάσκαλος του γένους. Παράλληλα, στη γυναικεία εκπαίδευση δέσποζε η Πολυξένη Λοϊζιάς (1855-1942), διευθύντριας του Παρθεναγωγείου Λεμεσού (1878-1914), μια θρυλική προσωπικότητα της κυπριακής ιστορίας της εκπαίδευσης, που αφιέρωσε τη ζωή της στα ελληνικά γράμματα.»
Η Λοϊζιάς υπήρξε ακόμα η πρωτοπόρος φεμινίστρια της Κύπρου που συνέβαλε όσο καμιά άλλη, στην γυναικεία χειραφέτηση και απελευθέρωση. Με πρωτοβουλία της δημιουργήθηκε το 1897 το πρώτο γυναικείο Σωματείο στο νησί «‘Ενωσις Ελληνίδων». Ίδρυσε, το 1897, το πρώτο γυναικείο γυμναστήριο «Το Παλλάδιον» και εισήγαγε την γυναικεία άθληση στα σχολεία. Από το 1912 μέχρι το 1920 εκδίδει την πρώτη στην Κύπρο γυναικεία περιοδική έκδοση «Η Κυπριακή Κυψέλη».
Επειδή το θέμα είναι σχεδόν ανεξάντλητο και ατελείωτο, θα φροντίσουμε «να περάσουν χρόνοι πολλοί μέσα σε λίγη ώρα» καθώς λέει κι ο ποιητής. Θα δούμε στο πρώτο μέρος μερικές πτυχές του και θα συνεχίσουμε στις επόμενες εκδόσεις να το καλύψουμε κατά το δυνατό πληρέστερα. Θα κάνουμε περιληπτικές, σύντομες αναφορές γεγονότων και ονομάτων ενδεικτικά και να μου συγχωρεθούν οι -μη σκόπιμες- παραλήψεις, επικεντρωνόμενοι κυρίως σε πρωτιές της Λεμεσού στον πολιτισμό κατηγοριοποιώντας θεματικά και όχι κατ' ανάγκην χρονικά τις αναφορές.
ΠΡΩΤΙΕΣ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ
Οι πρώτες θεατρικές παραστάσεις στην Κύπρο εδώ πραγματοποιήθηκαν. Σύμφωνα με τον μελετητή της ιστορίας του θεάτρου Γιάννη Κατσούρη, «το 1860 το Ελληνικό Υποπροξενείο Λεμεσού απασχόλησαν οι καταγγελίες εναντίον του Έλληνα υπηκόου Μιχαήλ Ευθυβούλου, ο οποίος στη Λεμεσό, τη νύχτα της 12ης προς την 13η Φεβρουαρίου, δημιούργησε επεισόδιο έξω από την οικία του Αβραάμ Χαραλάμπους στην οποία παιζόταν η τραγωδία Ορέστης». Ενώ για μια παράσταση του 1870 ο Κώστας Πιλαβάκης λέει ανάμεσα σε άλλα για την παράσταση «Ο Λεωνίδας»:
«Τόσος ανταγωνισμός παρατηρήθηκε για το πρόσωπο του Λεωνίδα, ώστε σε μιαν περίπτωση δημιουργήθηκε ζωηρή διαίρεση του θιάσου, η δε αντιπολίτευση με τύμπανα και ζορνέδες απ’ έξω από το θέατρο εματαίωσε την παράσταση».
Η πρώτη στην Κύπρο και ίσως πανελληνίως παράσταση αρχαίας τραγωδίας στη δημοτική γλώσσα, ο «Οιδίπους Τύραννος» σε μετάφραση Νίκου Θ. Αντωνιάδη φιλόλογου καθηγητή στο Γυμνάσιο Λεμεσού και σκηνοθεσία Αρ. Ζήνωνος, πραγματοποιήθηκε τον Μάιο1917. Το πρώτο κυπριακό θεατρικό έργο «Η Κύπρος και οι Ναΐται» γράφτηκε από τον Γεώργιο Σιβιτανίδη το 1869, ενώ λεμεσιανή είναι και η πρώτη γυναίκα θεατρική συγγραφέας με το δραματικό ειδύλλιο της «Η Δούλη Κύπρος» το 1890 η σπουδαία όπως είπαμε Πολυξένη Λοϊζιάς.
Πρώτος κύπριος ηθοποιός θεωρείται ο Αριστείδης Ζήνων (1882-1919) που έδρασε και στην Ελλάδα όπου υπήρξε μύστης στη Ν. Σκηνή του Χρηστομάνου, ενώ πρώτη γυναίκα ηθοποιός ήταν η αρσακειάδα Μαρία Ελευθερίου Γκαφιέρο που σπούδασε και θέατρο στη Δραματική Σχολή Αθηνών με καθηγήτρια την Μαρίκα Κοτοπούλη και έπαιξε θέατρο στην Αθήνα και τη Λεμεσό. Υπήρξε πνευματική αδελφή του Κωστή Παλαμά με τον οποίον διατηρούσε αλληλογραφία για πολλά χρόνια, ενώ κάποιοι μιλούσαν και για ένα μεγάλο μεταξύ τους έρωτα.
Να αναφέρουμε και τον παγκόσμιας φήμης λεμεσιανό σκηνοθέτη του θεάτρου και του κινηματογράφου (ίσως ο γνωστότερος παγκόσμια κύπριος όλων των εποχών), Μιχάλη Κακογιάννη και τον επίσης λεμεσιανό, πανελλήνια γνωστό ηθοποιό Σωτήρη Μουστάκα.
Να σταματήσουμε εδώ για να συνεχίσουμε στις επόμενες όπως είπαμε εκδόσεις κλείνοντας με το θέατρο και αγγίζοντας και τις άλλες πτυχές του πολιτισμού.
Λεμεσός
Το Μεσαιωνικό Κάστρο, η καρδιά του Ιστορικού Κέντρου
H Λεμεσός, (Αγγλικά: Limassol, Τουρκικά: Leymosun ή Limasol, Αρμενικά: Լիմասոլ) είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Κύπρου. Ο πληθυσμός της ανέρχεται στους 237.000 κατοίκους .[4] Γνωστή ανάμεσα στις πόλεις της Κύπρου για την πλούσια νυχτερινή ζωή της, τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα της και την πολιτιστική της παράδοση, η Λεμεσός είναι επίσης το μεγαλύτερο λιμάνι του νησιού κι ένα από τα μεγαλύτερα της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Έχει γνωρίσει αλματώδη ανάπτυξη, ιδίως μετά το 1974, οπότε λόγω της τουρκικής εισβολής χάθηκε το άλλο σημαντικό λιμάνι της Κύπρου, η Αμμόχωστος. Γειτνιάζει, ωστόσο είναι εκτός, της Βρετανικής Βάσης Ακρωτηρίου.
Η Λεμεσός είναι σχετικά νεότερη πόλη, αν και στην περιοχή της βρέθηκαν ίχνη που μαρτυρούν ότι την κατοικούσαν από τα αρχαιότατα χρόνια. Βρίσκεται στο νοτιότερο τμήμα της Κύπρου, χτισμένη αμφιθεατρικά πάνω στο Κόλπο Ακρωτηρίου, μεταξύ δύο αρχαίων πόλεων: της Αμαθούντας στα ανατολικά, και του Κουρίου στα δυτικά. Η ανάπτυξη της πόλης αναχαιτίζεται από τις Βρετανικές Στρατιωτικές Βάσεις στα δυτικά, έτσι η πόλη εξαπλώνεται προς τα ανατολικά, με αμμώδεις παραλίες κατά μήκος του παραλιακού της μετώπου.
Πίνακας περιεχομένων
Η πόλη της Λεμεσού άρχισε να αναφέρεται στην ιστορία κατά την πρώιμη βυζαντινή εποχή με το όνομα Νεάπολις. Κατά τα βυζαντινά χρόνια ήταν έδρα επισκόπου και αναφέρεται με τις ονομασίες Θεοδοσιάς (ή Θεοδοσιανή) και Νέα Πόλις (Νεάπολις), ήταν δε εκείνη που άκμασε ανάμεσα σε δυο σημαντικές αρχαίες πόλεις, την Αμαθούντα και το Κούριον. Μάλιστα η Αμαθούς απαντάται από τα μεσαιωνικά χρόνια ώς και σήμερα, με την ονομασία Παλαιά Πόλις. Κατά τη μεσαιωνική περίοδο η Λεμεσός φιλοξένησε το γάμο του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου και της Βερεγγάριας, η οποία αργότερα στέφθηκε βασίλισσα της Αγγλίας, με τη στέψη να γίνεται επίσης στη Λεμεσό. Αργότερα, κατά την περίοδο των Σταυροφοριών, οι Σταυροφόροι ίδρυσαν το αρχηγείο τους στα δυτικά της Λεμεσού, γνωστό σήμερα ως Μεσαιωνικό Κάστρο Κολοσσίου. Αυτό αποτέλεσε και την αρχή της παραγωγής κρασιού στο νησί, κυρίως του γλυκού κρασιού, της Κουμανταρίας, η οποία φέρει το αρχαιότερο όνομα κρασιού στον κόσμο.
Στη Λεμεσό αποβιβάστηκε με τα στρατεύματά του ο βασιλιάς της Αγγλίας Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος, που κατέλαβε την Κύπρο το 1191. Το 1291 η πόλη δόθηκε από τον τότε Φράγκο βασιλιά της Κύπρου Ερρίκο Β' στους Ναΐτες και Ιωαννίτες ιππότες. Σύντομα όμως οι Ιωαννίτες κατέλαβαν τη Ρόδο και μετέφεραν εκεί την έδρα τους, ενώ το τάγμα των Ναϊτών διαλύθηκε με απόφαση του πάπα. Το 1426 η πόλη καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τους Σαρακηνούς ενώ κατά καιρούς δέχτηκε και άλλες επιθέσεις από διάφορους εισβολείς.
Μεταξύ των μνημείων της που σώζονται, είναι το μεσαιωνικό φρούριο που είχε κτισθεί τον 12ο ή στις αρχές του 13ου αιώνα. Αν και η παράδοση αναφέρει ότι στο φρούριο αυτό τέλεσε τους γάμους του ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος με τη Βερεγγάρια της Ναβάρρας, αυτό είναι λάθος γιατί το φρούριο δεν είχε κτισθεί ακόμη το 1191, όταν ο Ριχάρδος βρισκόταν στην Κύπρο. Αντίθετα, οι πηγές αναφέρουν ότι οι γάμοι του Άγγλου βασιλιά είχαν γίνει στη μικρή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, που δεν σώζεται πλέον.
Ετυμολογία
Το τοπωνύμιο μαρτυρείται ήδη σε μεσαιωνικές πηγές (στους Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο, Λεόντιο Μαχαιρά, Άννα Κομνηνή κ.α.) με τους τύπους Νεμεσός, Νέμεσος, από τους οποίους προήλθε ο δημώδης τύπος Λεμεσό και ο καθιερωμένος Λεμεσός. Η ακριβής προέλευση του αρχικού τοπωνυμίου Νέμεσος/Νεμεσός δεν είναι αποσαφηνισμένη. Κατά μία εκδοχή, προήλθε από το αρχ. Νέμεσις, θεά τής οποίας εικάζεται ότι υπήρχε ιερός τόπος στην περιοχή, δεν υπάρχουν ωστόσο μαρτυρίες που να τεκμηριώνουν την ύπαρξη τέτοιου τόπου[5]. Κατ' άλλη άποψη, προήλθε από το επίθετο ἀναμεσός, επειδή επρόκειτο για νεότερη πόλη, η οποία ιδρύθηκε ανάμεσα στην Αμαθούντα και το Κούριο[6].
Αξιοθέατα
Καθεδρικού Ναού της Αγίας Νάπας
Εσωτερικό του Καθεδρικού
Σήμερα η Λεμεσός επεκτείνεται πέραν των δημοτικών της ορίων, το παλαιότερο κομμάτι της έχει διατηρηθεί ως το Ιστορικό Κέντρο, που ξεκινά από τα δρομάκια δίπλα από το Παλιό Λιμάνι και απλώνεται ανατολικότερα κατά μήκους της παραλίας. Ο πυρήνας αυτού του ιστορικού κέντρου είναι το Κάστρο της Λεμεσού [7], σήμα κατατεθέν της πόλης, στο παρεκκλήσι του οποίου λέγεται ότι παντρεύτηκε ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος. Σήμερα στο κάστρο στεγάζεται το Μεσαιωνικό Μουσείο Κύπρου, το οποίο φιλοξενεί εκθέματα από όλη την Κύπρο. Η περιοχή γύρω από το Κάστρο είναι πεζοδρομημένη, με πολλά εστιατόρια, μπαρ, αλλά και εκθεσιακούς χώρους, αποτελώντας έτσι το κέντρο της πολιτιστικής αλλά και νυκτερινής ζωής της Λεμεσού. Ανατολικά του Κάστρου, δεσπόζει ο καθεδρικός ναός της Αγίας Νάπας, χτισμένος στα τέλη του 19ου αιώνα.
Η Λεμεσός διαθέτει το δικό της Αρχαιολογικό Μουσείο [8], ένα αξιόλογο Θεατρικό Μουσείο [9] και ένα μικρό Μουσείο Λαϊκής Τέχνης [10]. Επιπλέον, υπάρχει ένας μεγάλος δημοτικός κήπος ο οποίος διαθέτει ένα μικρό ζωολογικό κήπο καθώς και ένα μεγάλο αμφιθέατρο. Σε αυτόν τον κήπο διεξάγεται κάθε Σεπτέμβριο η Γιορτή του Κρασιού, πόλος έλξης τόσο για τους πολίτες όσο και για τουρίστες. Μέσα σε ένα από τα πιο όμορφα και γνωστά κτήρια της πόλης στεγάζεται και η Δημοτική Βιβλιοθήκη [11], η οποία έχει πια μετατραπεί σε μια από τις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου.
Στην επαρχία Λεμεσού υπάρχουν και άλλοι αρχαιολογικοί χώροι όπως το Μεσαιωνικό Κάστρο Κολοσσίου, το Κούριο, το Ιερό του Απόλλωνα Υλάτη, η αρχαία πόλη της Αμαθούντας καθώς και ιστορικά μοναστήρια όπως η Μονή Αγίου Γεωργίου Αλαμάνου. Σύμπλεγμα υδροβιότοπων παρατηρείται στην περιοχή Ακρωτηρίου "Αλυκή Λεμεσού", χαρακτηρίζεται δε από τη συνθήκη Ράμσαρ, την Ευρωπαϊκή ΖΕΠ και την αναγνώριση της περιοχής από τις Αγγλικές Βάσεις σαν "Ζώνη Ειδικής Προστασίας" για τη σημαντικότητα των υδροβιότοπων καθώς και της βιοποικιλότητας του νησιού.
Οικονομία
Η Λεμεσός μπορεί να θεωρηθεί ως το βιομηχανικό κέντρο ολόκληρης της Κύπρου, με γύρω στις 350 βιομηχανικές μονάδες που κατασκευάζουν έπιπλα, υποδήματα, μεταλλικά είδη, ηλεκτρικές συσκευές και πλαστικά. Η ανάπτυξη του τουρισμού στη Λεμεσό πήρε μια νέα τροπή το 1974 όταν οι Τούρκοι εισβολείς κατέλαβαν την Αμμόχωστο και την Κερύνεια, τα κύρια τουριστικά θέρετρα του νησιού. Με μια πληθώρα παραλιών και πολυτελών ξενοδοχείων, η Λεμεσός μετατράπηκε σε σημαντικό τουριστικό κέντρο. Παράλληλα, η Λεμεσός αναπτύχθηκε ως το σημαντικότερο λιμάνι της Κύπρου, μετά την κατάληψη του λιμανιού της Αμμοχώστου το 1974.
Η Λεμεσός διαθέτει δύο λιμάνια, γνωστά ως το “Παλιό” και “Νέο” Λιμάνι. Το Νέο Λιμάνι Λεμεσού διαχειρίζεται το μεγαλύτερο αριθμό επιβατών και εμπορευμάτων. Έχει έντεκα μέτρα βάθος και μήκος 1300 μέτρων, μπορώντας έτσι να εξυπηρετήσει μέχρι και έντεκα πλοία ταυτόχρονα. Μέσα από αυτά τα λιμάνια η Κύπρος εξάγει σταφύλι, κρασί, χαρούπια, και εισάγει δημητριακά, οχήματα, μηχανήματα, φάρμακα, και σίδηρο. Σήμερα, η Λεμεσός έχει γίνει το μεγαλύτερο κέντρο ναυτιλιακής διαχείρισης στην Ευρώπη, με περισσότερες από 60 ναυτιλιακές εταιρείες που διαθέτουν γραφεία στην πόλη, και λόγω του ευνοϊκού φορολογικού συστήματος της Κύπρου. Η Κύπρος σήμερα διαθέτει το δέκατο μεγαλύτερο στόλο στον κόσμο. Έργα για την καινούργια Μαρίνα έχουν ήδη αποπερατωθεί και τα εγκαίνια έγιναν τον Ιούνιο του 2014. Η Μαρίνα μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι και χίλια σκάφη.
Η Λεμεσός είναι επίσης η πρωτεύουσα της οινοπαραγωγικής περιοχής της Κύπρου, που βρίσκεται στις πλαγιές του Τροόδους, και είναι η έδρα σημαντικών οινοπαραγωγικών εταιριών. Τα κρασιά και κονιάκ που παράγονται σ'αυτές τις περιοχές, από τα οποία το πιο γνωστό είναι η Κουμανδαρία, είναι εξαιρετικής ποιότητας και έχουν κερδίσει πολλά βραβεία σε διεθνές εκθέσεις.
Πολιτιστικές Εκδηλώσεις
Γνωστή για την πλούσια και μακρά πολιτιστική της παράδοση, η Λεμεσός και η ευρύτερη περιοχή της είναι το κέντρο διάφορων εκδηλώσεων αλλά και δραστηριοτήτων, με σκοπό να αναδείξουν την κουλτούρα και τον πολιτισμό. Αξιοσημείωτο είναι Ότι το αρχαίο θέατρο του Κουρίου χρησιμοποιείται, κατά τους καλοκαιρινούς κυρίως μήνες, ως πολιτιστικό κέντρο της Λεμεσού, φιλοξενώντας θεατρικές και μουσικές εκδηλώσεις. Δύο από τα διασημότερα και παλαιότερα φεστιβάλ της Κύπρου διοργανώνονται στη Λεμεσό: το Καρναβάλι και η Γιορτή του Κρασιού. Η Λεμεσός διαθέτει δύο μεγάλα θέατρα: το Παττίχειο Δημοτικό Θέατρο και το Θέατρο Ριάλτο, τα οποία φιλοξενούν θεατρικές παραστάσεις, μιούζικαλς, μπαλέτα όχι μόνο από κυπριακούς θιάσους αλλά και από το εξωτερικό.
Εκπαίδευση
Ως η δεύτερη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη στη χώρα, η Λεμεσός έχει ένα μεγάλο αριθμό δημοσίων σχολείων καθώς και μερικά ιδιωτικά σχολεία μέσης εκπαίδευσης. Σημαντικό γεγονός στην εκπαιδευτική ιστορία της πόλης είναι το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Το ΤΕΠΑΚ ιδρύθηκε το Δεκέμβριο του 2003 και δέχθηκε τους πρώτους φοιτητές το ακαδημαϊκό έτος 2007-2008.Πρόκειται για αυτόνομο Πανεπιστήμιο ισότιμο με το Πανεπιστήμιο Κύπρου και η οργανωτική και διοικητική του δομή, καθώς και η νομική του υπόσταση, βασίστηκαν στο Νόμο για το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Η εισδοχή για προπτυχιακές σπουδές γίνεται μέσω των Παγκυπρίων Εξετάσεων, ενώ αριθμός θέσεων διατίθεται για λογαριασμό υποψηφίων από την Ελλάδα διά των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του ο συναγωνισμός εισδοχής στο Πανεπιστήμιο για προπτυχιακές σπουδές ήταν ιδιαίτερα έντονος. Το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου βρίσκεται στο κέντρο της πόλης με τα περισσότερα παλαιά κτήρια της να έχουν μετατραπεί σε κτήρια διδασκαλίας δίνοντας ένα άλλο αέρα στην πόλη.
Γνωστοί Λεμεσιανοί
Μιχάλης Κακογιάννης (1921-2011) - Σκηνοθέτης, σκηνοθέτησε τη βραβευμένη με Όσκαρ ταινία Αλέξης Ζορμπάς
Σωτήρης Μουστάκας (1940-2007) - Ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου
Μάριος Τόκας (1954-2008) - Συνθέτης
Ευρυδίκη (1968) - Τραγουδίστρια
Μικρή πλατεία στον Εναέριο
Αυτό το λήμμα αφορά την πόλη Λεμεσός. Για τον δήμο, δείτε: Δήμος Λεμεσού.
Το Μέγαρο Πιλαβάκη, που τώρα φιλοξενεί τη Δημοτική Βιβλιοθήκη
Το Μεσαιωνικό Κάστρο, η καρδιά του Ιστορικού Κέντρου
H Λεμεσός, (Αγγλικά: Limassol, Τουρκικά: Leymosun ή Limasol, Αρμενικά: Լիմասոլ) είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Κύπρου. Ο πληθυσμός της ανέρχεται στους 237.000 κατοίκους .[4] Γνωστή ανάμεσα στις πόλεις της Κύπρου για την πλούσια νυχτερινή ζωή της, τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα της και την πολιτιστική της παράδοση, η Λεμεσός είναι επίσης το μεγαλύτερο λιμάνι του νησιού κι ένα από τα μεγαλύτερα της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Έχει γνωρίσει αλματώδη ανάπτυξη, ιδίως μετά το 1974, οπότε λόγω της τουρκικής εισβολής χάθηκε το άλλο σημαντικό λιμάνι της Κύπρου, η Αμμόχωστος. Γειτνιάζει, ωστόσο είναι εκτός, της Βρετανικής Βάσης Ακρωτηρίου.
Η Λεμεσός είναι σχετικά νεότερη πόλη, αν και στην περιοχή της βρέθηκαν ίχνη που μαρτυρούν ότι την κατοικούσαν από τα αρχαιότατα χρόνια. Βρίσκεται στο νοτιότερο τμήμα της Κύπρου, χτισμένη αμφιθεατρικά πάνω στο Κόλπο Ακρωτηρίου, μεταξύ δύο αρχαίων πόλεων: της Αμαθούντας στα ανατολικά, και του Κουρίου στα δυτικά. Η ανάπτυξη της πόλης αναχαιτίζεται από τις Βρετανικές Στρατιωτικές Βάσεις στα δυτικά, έτσι η πόλη εξαπλώνεται προς τα ανατολικά, με αμμώδεις παραλίες κατά μήκος του παραλιακού της μετώπου.
Πίνακας περιεχομένων
1 Ιστορία-2 Ετυμολογία
Η πόλη της Λεμεσού άρχισε να αναφέρεται στην ιστορία κατά την πρώιμη βυζαντινή εποχή με το όνομα Νεάπολις. Κατά τα βυζαντινά χρόνια ήταν έδρα επισκόπου και αναφέρεται με τις ονομασίες Θεοδοσιάς (ή Θεοδοσιανή) και Νέα Πόλις (Νεάπολις), ήταν δε εκείνη που άκμασε ανάμεσα σε δυο σημαντικές αρχαίες πόλεις, την Αμαθούντα και το Κούριον. Μάλιστα η Αμαθούς απαντάται από τα μεσαιωνικά χρόνια ώς και σήμερα, με την ονομασία Παλαιά Πόλις. Κατά τη μεσαιωνική περίοδο η Λεμεσός φιλοξένησε το γάμο του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου και της Βερεγγάριας, η οποία αργότερα στέφθηκε βασίλισσα της Αγγλίας, με τη στέψη να γίνεται επίσης στη Λεμεσό. Αργότερα, κατά την περίοδο των Σταυροφοριών, οι Σταυροφόροι ίδρυσαν το αρχηγείο τους στα δυτικά της Λεμεσού, γνωστό σήμερα ως Μεσαιωνικό Κάστρο Κολοσσίου. Αυτό αποτέλεσε και την αρχή της παραγωγής κρασιού στο νησί, κυρίως του γλυκού κρασιού, της Κουμανταρίας, η οποία φέρει το αρχαιότερο όνομα κρασιού στον κόσμο.
Στη Λεμεσό αποβιβάστηκε με τα στρατεύματά του ο βασιλιάς της Αγγλίας Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος, που κατέλαβε την Κύπρο το 1191. Το 1291 η πόλη δόθηκε από τον τότε Φράγκο βασιλιά της Κύπρου Ερρίκο Β' στους Ναΐτες και Ιωαννίτες ιππότες. Σύντομα όμως οι Ιωαννίτες κατέλαβαν τη Ρόδο και μετέφεραν εκεί την έδρα τους, ενώ το τάγμα των Ναϊτών διαλύθηκε με απόφαση του πάπα. Το 1426 η πόλη καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τους Σαρακηνούς ενώ κατά καιρούς δέχτηκε και άλλες επιθέσεις από διάφορους εισβολείς.
Μεταξύ των μνημείων της που σώζονται, είναι το μεσαιωνικό φρούριο που είχε κτισθεί τον 12ο ή στις αρχές του 13ου αιώνα. Αν και η παράδοση αναφέρει ότι στο φρούριο αυτό τέλεσε τους γάμους του ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος με τη Βερεγγάρια της Ναβάρρας, αυτό είναι λάθος γιατί το φρούριο δεν είχε κτισθεί ακόμη το 1191, όταν ο Ριχάρδος βρισκόταν στην Κύπρο. Αντίθετα, οι πηγές αναφέρουν ότι οι γάμοι του Άγγλου βασιλιά είχαν γίνει στη μικρή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, που δεν σώζεται πλέον. >>Ετυμολογία<<
Το τοπωνύμιο μαρτυρείται ήδη σε μεσαιωνικές πηγές (στους Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο, Λεόντιο Μαχαιρά, Άννα Κομνηνή κ.α.) με τους τύπους Νεμεσός, Νέμεσος, από τους οποίους προήλθε ο δημώδης τύπος Λεμεσό και ο καθιερωμένος Λεμεσός. Η ακριβής προέλευση του αρχικού τοπωνυμίου Νέμεσος/Νεμεσός δεν είναι αποσαφηνισμένη. Κατά μία εκδοχή, προήλθε από το αρχ. Νέμεσις, θεά τής οποίας εικάζεται ότι υπήρχε ιερός τόπος στην περιοχή, δεν υπάρχουν ωστόσο μαρτυρίες που να τεκμηριώνουν την ύπαρξη τέτοιου τόπου[5]. Κατ' άλλη άποψη, προήλθε από το επίθετο ἀναμεσός, επειδή επρόκειτο για νεότερη πόλη, η οποία ιδρύθηκε ανάμεσα στην Αμαθούντα και το Κούριο[6].
Αξιοθέατα- Καθεδρικού Ναού της Αγίας Νάπας
Εσωτερικό του Καθεδρικού
Σήμερα η Λεμεσός επεκτείνεται πέραν των δημοτικών της ορίων, το παλαιότερο κομμάτι της έχει διατηρηθεί ως το Ιστορικό Κέντρο, που ξεκινά από τα δρομάκια δίπλα από το Παλιό Λιμάνι και απλώνεται ανατολικότερα κατά μήκους της παραλίας. Ο πυρήνας αυτού του ιστορικού κέντρου είναι το Κάστρο της Λεμεσού [7], σήμα κατατεθέν της πόλης, στο παρεκκλήσι του οποίου λέγεται ότι παντρεύτηκε ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος. Σήμερα στο κάστρο στεγάζεται το Μεσαιωνικό Μουσείο Κύπρου, το οποίο φιλοξενεί εκθέματα από όλη την Κύπρο. Η περιοχή γύρω από το Κάστρο είναι πεζοδρομημένη, με πολλά εστιατόρια, μπαρ, αλλά και εκθεσιακούς χώρους, αποτελώντας έτσι το κέντρο της πολιτιστικής αλλά και νυκτερινής ζωής της Λεμεσού. Ανατολικά του Κάστρου, δεσπόζει ο καθεδρικός ναός της Αγίας Νάπας, χτισμένος στα τέλη του 19ου αιώνα.
Η Λεμεσός διαθέτει το δικό της Αρχαιολογικό Μουσείο [8], ένα αξιόλογο Θεατρικό Μουσείο [9] και ένα μικρό Μουσείο Λαϊκής Τέχνης [10]. Επιπλέον, υπάρχει ένας μεγάλος δημοτικός κήπος ο οποίος διαθέτει ένα μικρό ζωολογικό κήπο καθώς και ένα μεγάλο αμφιθέατρο. Σε αυτόν τον κήπο διεξάγεται κάθε Σεπτέμβριο η Γιορτή του Κρασιού, πόλος έλξης τόσο για τους πολίτες όσο και για τουρίστες. Μέσα σε ένα από τα πιο όμορφα και γνωστά κτήρια της πόλης στεγάζεται και η Δημοτική Βιβλιοθήκη [11], η οποία έχει πια μετατραπεί σε μια από τις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου.
Στην επαρχία Λεμεσού υπάρχουν και άλλοι αρχαιολογικοί χώροι όπως το Μεσαιωνικό Κάστρο Κολοσσίου, το Κούριο, το Ιερό του Απόλλωνα Υλάτη, η αρχαία πόλη της Αμαθούντας καθώς και ιστορικά μοναστήρια όπως η Μονή Αγίου Γεωργίου Αλαμάνου. Σύμπλεγμα υδροβιότοπων παρατηρείται στην περιοχή Ακρωτηρίου "Αλυκή Λεμεσού", χαρακτηρίζεται δε από τη συνθήκη Ράμσαρ, την Ευρωπαϊκή ΖΕΠ και την αναγνώριση της περιοχής από τις Αγγλικές Βάσεις σαν "Ζώνη Ειδικής Προστασίας" για τη σημαντικότητα των υδροβιότοπων καθώς και της βιοποικιλότητας του νησιού. >>>Οικονομία<<
Η Λεμεσός μπορεί να θεωρηθεί ως το βιομηχανικό κέντρο ολόκληρης της Κύπρου, με γύρω στις 350 βιομηχανικές μονάδες που κατασκευάζουν έπιπλα, υποδήματα, μεταλλικά είδη, ηλεκτρικές συσκευές και πλαστικά. Η ανάπτυξη του τουρισμού στη Λεμεσό πήρε μια νέα τροπή το 1974 όταν οι Τούρκοι εισβολείς κατέλαβαν την Αμμόχωστο και την Κερύνεια, τα κύρια τουριστικά θέρετρα του νησιού. Με μια πληθώρα παραλιών και πολυτελών ξενοδοχείων, η Λεμεσός μετατράπηκε σε σημαντικό τουριστικό κέντρο. Παράλληλα, η Λεμεσός αναπτύχθηκε ως το σημαντικότερο λιμάνι της Κύπρου, μετά την κατάληψη του λιμανιού της Αμμοχώστου το 1974.
Η Λεμεσός διαθέτει δύο λιμάνια, γνωστά ως το “Παλιό” και “Νέο” Λιμάνι. Το Νέο Λιμάνι Λεμεσού διαχειρίζεται το μεγαλύτερο αριθμό επιβατών και εμπορευμάτων. Έχει έντεκα μέτρα βάθος και μήκος 1300 μέτρων, μπορώντας έτσι να εξυπηρετήσει μέχρι και έντεκα πλοία ταυτόχρονα. Μέσα από αυτά τα λιμάνια η Κύπρος εξάγει σταφύλι, κρασί, χαρούπια, και εισάγει δημητριακά, οχήματα, μηχανήματα, φάρμακα, και σίδηρο. Σήμερα, η Λεμεσός έχει γίνει το μεγαλύτερο κέντρο ναυτιλιακής διαχείρισης στην Ευρώπη, με περισσότερες από 60 ναυτιλιακές εταιρείες που διαθέτουν γραφεία στην πόλη, και λόγω του ευνοϊκού φορολογικού συστήματος της Κύπρου. Η Κύπρος σήμερα διαθέτει το δέκατο μεγαλύτερο στόλο στον κόσμο. Έργα για την καινούργια Μαρίνα έχουν ήδη αποπερατωθεί και τα εγκαίνια έγιναν τον Ιούνιο του 2014. Η Μαρίνα μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι και χίλια σκάφη.
Η Λεμεσός είναι επίσης η πρωτεύουσα της οινοπαραγωγικής περιοχής της Κύπρου, που βρίσκεται στις πλαγιές του Τροόδους, και είναι η έδρα σημαντικών οινοπαραγωγικών εταιριών. Τα κρασιά και κονιάκ που παράγονται σ'αυτές τις περιοχές, από τα οποία το πιο γνωστό είναι η Κουμανδαρία, είναι εξαιρετικής ποιότητας και έχουν κερδίσει πολλά βραβεία σε διεθνές εκθέσεις.
Πολιτιστικές Εκδηλώσεις
Γνωστή για την πλούσια και μακρά πολιτιστική της παράδοση, η Λεμεσός και η ευρύτερη περιοχή της είναι το κέντρο διάφορων εκδηλώσεων αλλά και δραστηριοτήτων, με σκοπό να αναδείξουν την κουλτούρα και τον πολιτισμό. Αξιοσημείωτο είναι Ότι το αρχαίο θέατρο του Κουρίου χρησιμοποιείται, κατά τους καλοκαιρινούς κυρίως μήνες, ως πολιτιστικό κέντρο της Λεμεσού, φιλοξενώντας θεατρικές και μουσικές εκδηλώσεις. Δύο από τα διασημότερα και παλαιότερα φεστιβάλ της Κύπρου διοργανώνονται στη Λεμεσό: το Καρναβάλι και η Γιορτή του Κρασιού. Η Λεμεσός διαθέτει δύο μεγάλα θέατρα: το Παττίχειο Δημοτικό Θέατρο και το Θέατρο Ριάλτο, τα οποία φιλοξενούν θεατρικές παραστάσεις, μιούζικαλς, μπαλέτα όχι μόνο από κυπριακούς θιάσους αλλά και από το εξωτερικό. ><Εκπαίδευση<<
Ως η δεύτερη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη στη χώρα, η Λεμεσός έχει ένα μεγάλο αριθμό δημοσίων σχολείων καθώς και μερικά ιδιωτικά σχολεία μέσης εκπαίδευσης. Σημαντικό γεγονός στην εκπαιδευτική ιστορία της πόλης είναι το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Το ΤΕΠΑΚ ιδρύθηκε το Δεκέμβριο του 2003 και δέχθηκε τους πρώτους φοιτητές το ακαδημαϊκό έτος 2007-2008.Πρόκειται για αυτόνομο Πανεπιστήμιο ισότιμο με το Πανεπιστήμιο Κύπρου και η οργανωτική και διοικητική του δομή, καθώς και η νομική του υπόσταση, βασίστηκαν στο Νόμο για το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Η εισδοχή για προπτυχιακές σπουδές γίνεται μέσω των Παγκυπρίων Εξετάσεων, ενώ αριθμός θέσεων διατίθεται για λογαριασμό υποψηφίων από την Ελλάδα διά των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του ο συναγωνισμός εισδοχής στο Πανεπιστήμιο για προπτυχιακές σπουδές ήταν ιδιαίτερα έντονος. Το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου βρίσκεται στο κέντρο της πόλης με τα περισσότερα παλαιά κτήρια της να έχουν μετατραπεί σε κτήρια διδασκαλίας δίνοντας ένα άλλο αέρα στην πόλη.
Γνωστοί Λεμεσιανοί
Μιχάλης Κακογιάννης (1921-2011) - Σκηνοθέτης, σκηνοθέτησε τη βραβευμένη με Όσκαρ ταινία Αλέξης Ζορμπάς
Κυριάκος Δ. Παπαδόπουλος (1945) - Συγγραφέας
Κώστας Κακογιάννης - Μουσικοσυνθέτης
Πολιτιστικές Κατευθύνσεις
Το Μεσαιωνικό Κάστρο, η καρδιά του Ιστορικού Κέντρου
H Λεμεσός, (Αγγλικά: Limassol, Τουρκικά: Leymosun ή Limasol, Αρμενικά: Լիմասոլ) είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Κύπρου. Ο πληθυσμός της ανέρχεται στους 237.000 κατοίκους .[4] Γνωστή ανάμεσα στις πόλεις της Κύπρου για την πλούσια νυχτερινή ζωή της, τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα της και την πολιτιστική της παράδοση, η Λεμεσός είναι επίσης το μεγαλύτερο λιμάνι του νησιού κι ένα από τα μεγαλύτερα της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Έχει γνωρίσει αλματώδη ανάπτυξη, ιδίως μετά το 1974, οπότε λόγω της τουρκικής εισβολής χάθηκε το άλλο σημαντικό λιμάνι της Κύπρου, η Αμμόχωστος. Γειτνιάζει, ωστόσο είναι εκτός, της Βρετανικής Βάσης Ακρωτηρίου.
Η Λεμεσός είναι σχετικά νεότερη πόλη, αν και στην περιοχή της βρέθηκαν ίχνη που μαρτυρούν ότι την κατοικούσαν από τα αρχαιότατα χρόνια. Βρίσκεται στο νοτιότερο τμήμα της Κύπρου, χτισμένη αμφιθεατρικά πάνω στο Κόλπο Ακρωτηρίου, μεταξύ δύο αρχαίων πόλεων: της Αμαθούντας στα ανατολικά, και του Κουρίου στα δυτικά. Η ανάπτυξη της πόλης αναχαιτίζεται από τις Βρετανικές Στρατιωτικές Βάσεις στα δυτικά, έτσι η πόλη εξαπλώνεται προς τα ανατολικά, με αμμώδεις παραλίες κατά μήκος του παραλιακού της μετώπου.
Ιστορία
Η πόλη της Λεμεσού άρχισε να αναφέρεται στην ιστορία κατά την πρώιμη βυζαντινή εποχή με το όνομα Νεάπολις. Κατά τα βυζαντινά χρόνια ήταν έδρα επισκόπου και αναφέρεται με τις ονομασίες Θεοδοσιάς (ή Θεοδοσιανή) και Νέα Πόλις (Νεάπολις), ήταν δε εκείνη που άκμασε ανάμεσα σε δυο σημαντικές αρχαίες πόλεις, την Αμαθούντα και το Κούριον. Μάλιστα η Αμαθούς απαντάται από τα μεσαιωνικά χρόνια ώς και σήμερα, με την ονομασία Παλαιά Πόλις. Κατά τη μεσαιωνική περίοδο η Λεμεσός φιλοξένησε το γάμο του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου και της Βερεγγάριας, η οποία αργότερα στέφθηκε βασίλισσα της Αγγλίας, με τη στέψη να γίνεται επίσης στη Λεμεσό. Αργότερα, κατά την περίοδο των Σταυροφοριών, οι Σταυροφόροι ίδρυσαν το αρχηγείο τους στα δυτικά της Λεμεσού, γνωστό σήμερα ως Μεσαιωνικό Κάστρο Κολοσσίου. Αυτό αποτέλεσε και την αρχή της παραγωγής κρασιού στο νησί, κυρίως του γλυκού κρασιού, της Κουμανταρίας, η οποία φέρει το αρχαιότερο όνομα κρασιού στον κόσμο.
Στη Λεμεσό αποβιβάστηκε με τα στρατεύματά του ο βασιλιάς της Αγγλίας Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος, που κατέλαβε την Κύπρο το 1191. Το 1291 η πόλη δόθηκε από τον τότε Φράγκο βασιλιά της Κύπρου Ερρίκο Β' στους Ναΐτες και Ιωαννίτες ιππότες. Σύντομα όμως οι Ιωαννίτες κατέλαβαν τη Ρόδο και μετέφεραν εκεί την έδρα τους, ενώ το τάγμα των Ναϊτών διαλύθηκε με απόφαση του πάπα. Το 1426 η πόλη καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τους Σαρακηνούς ενώ κατά καιρούς δέχτηκε και άλλες επιθέσεις από διάφορους εισβολείς.
Μεταξύ των μνημείων της που σώζονται, είναι το μεσαιωνικό φρούριο που είχε κτισθεί τον 12ο ή στις αρχές του 13ου αιώνα. Αν και η παράδοση αναφέρει ότι στο φρούριο αυτό τέλεσε τους γάμους του ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος με τη Βερεγγάρια της Ναβάρρας, αυτό είναι λάθος γιατί το φρούριο δεν είχε κτισθεί ακόμη το 1191, όταν ο Ριχάρδος βρισκόταν στην Κύπρο. Αντίθετα, οι πηγές αναφέρουν ότι οι γάμοι του Άγγλου βασιλιά είχαν γίνει στη μικρή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, που δεν σώζεται πλέον. >>Ετυμολογία<<
Το τοπωνύμιο μαρτυρείται ήδη σε μεσαιωνικές πηγές (στους Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο, Λεόντιο Μαχαιρά, Άννα Κομνηνή κ.α.) με τους τύπους Νεμεσός, Νέμεσος, από τους οποίους προήλθε ο δημώδης τύπος Λεμεσό και ο καθιερωμένος Λεμεσός. Η ακριβής προέλευση του αρχικού τοπωνυμίου Νέμεσος/Νεμεσός δεν είναι αποσαφηνισμένη. Κατά μία εκδοχή, προήλθε από το αρχ. Νέμεσις, θεά τής οποίας εικάζεται ότι υπήρχε ιερός τόπος στην περιοχή, δεν υπάρχουν ωστόσο μαρτυρίες που να τεκμηριώνουν την ύπαρξη τέτοιου τόπου[5]. Κατ' άλλη άποψη, προήλθε από το επίθετο ἀναμεσός, επειδή επρόκειτο για νεότερη πόλη, η οποία ιδρύθηκε ανάμεσα στην Αμαθούντα και το Κούριο[6].
Αξιοθέατα >> Καθεδρικού Ναού της Αγίας Νάπας
Εσωτερικό του Καθεδρικού
Σήμερα η Λεμεσός επεκτείνεται πέραν των δημοτικών της ορίων, το παλαιότερο κομμάτι της έχει διατηρηθεί ως το Ιστορικό Κέντρο, που ξεκινά από τα δρομάκια δίπλα από το Παλιό Λιμάνι και απλώνεται ανατολικότερα κατά μήκους της παραλίας. Ο πυρήνας αυτού του ιστορικού κέντρου είναι το Κάστρο της Λεμεσού [7], σήμα κατατεθέν της πόλης, στο παρεκκλήσι του οποίου λέγεται ότι παντρεύτηκε ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος. Σήμερα στο κάστρο στεγάζεται το Μεσαιωνικό Μουσείο Κύπρου, το οποίο φιλοξενεί εκθέματα από όλη την Κύπρο. Η περιοχή γύρω από το Κάστρο είναι πεζοδρομημένη, με πολλά εστιατόρια, μπαρ, αλλά και εκθεσιακούς χώρους, αποτελώντας έτσι το κέντρο της πολιτιστικής αλλά και νυκτερινής ζωής της Λεμεσού. Ανατολικά του Κάστρου, δεσπόζει ο καθεδρικός ναός της Αγίας Νάπας, χτισμένος στα τέλη του 19ου αιώνα.
Η Λεμεσός διαθέτει το δικό της Αρχαιολογικό Μουσείο [8], ένα αξιόλογο Θεατρικό Μουσείο [9] και ένα μικρό Μουσείο Λαϊκής Τέχνης [10]. Επιπλέον, υπάρχει ένας μεγάλος δημοτικός κήπος ο οποίος διαθέτει ένα μικρό ζωολογικό κήπο καθώς και ένα μεγάλο αμφιθέατρο. Σε αυτόν τον κήπο διεξάγεται κάθε Σεπτέμβριο η Γιορτή του Κρασιού, πόλος έλξης τόσο για τους πολίτες όσο και για τουρίστες. Μέσα σε ένα από τα πιο όμορφα και γνωστά κτήρια της πόλης στεγάζεται και η Δημοτική Βιβλιοθήκη [11], η οποία έχει πια μετατραπεί σε μια από τις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου.
Στην επαρχία Λεμεσού υπάρχουν και άλλοι αρχαιολογικοί χώροι όπως το Μεσαιωνικό Κάστρο Κολοσσίου, το Κούριο, το Ιερό του Απόλλωνα Υλάτη, η αρχαία πόλη της Αμαθούντας καθώς και ιστορικά μοναστήρια όπως η Μονή Αγίου Γεωργίου Αλαμάνου. Σύμπλεγμα υδροβιότοπων παρατηρείται στην περιοχή Ακρωτηρίου "Αλυκή Λεμεσού", χαρακτηρίζεται δε από τη συνθήκη Ράμσαρ, την Ευρωπαϊκή ΖΕΠ και την αναγνώριση της περιοχής από τις Αγγλικές Βάσεις σαν "Ζώνη Ειδικής Προστασίας" για τη σημαντικότητα των υδροβιότοπων καθώς και της βιοποικιλότητας του νησιού.
Οικονομία
Η Λεμεσός μπορεί να θεωρηθεί ως το βιομηχανικό κέντρο ολόκληρης της Κύπρου, με γύρω στις 350 βιομηχανικές μονάδες που κατασκευάζουν έπιπλα, υποδήματα, μεταλλικά είδη, ηλεκτρικές συσκευές και πλαστικά. Η ανάπτυξη του τουρισμού στη Λεμεσό πήρε μια νέα τροπή το 1974 όταν οι Τούρκοι εισβολείς κατέλαβαν την Αμμόχωστο και την Κερύνεια, τα κύρια τουριστικά θέρετρα του νησιού. Με μια πληθώρα παραλιών και πολυτελών ξενοδοχείων, η Λεμεσός μετατράπηκε σε σημαντικό τουριστικό κέντρο. Παράλληλα, η Λεμεσός αναπτύχθηκε ως το σημαντικότερο λιμάνι της Κύπρου, μετά την κατάληψη του λιμανιού της Αμμοχώστου το 1974.
Η Λεμεσός διαθέτει δύο λιμάνια, γνωστά ως το “Παλιό” και “Νέο” Λιμάνι. Το Νέο Λιμάνι Λεμεσού διαχειρίζεται το μεγαλύτερο αριθμό επιβατών και εμπορευμάτων. Έχει έντεκα μέτρα βάθος και μήκος 1300 μέτρων, μπορώντας έτσι να εξυπηρετήσει μέχρι και έντεκα πλοία ταυτόχρονα. Μέσα από αυτά τα λιμάνια η Κύπρος εξάγει σταφύλι, κρασί, χαρούπια, και εισάγει δημητριακά, οχήματα, μηχανήματα, φάρμακα, και σίδηρο. Σήμερα, η Λεμεσός έχει γίνει το μεγαλύτερο κέντρο ναυτιλιακής διαχείρισης στην Ευρώπη, με περισσότερες από 60 ναυτιλιακές εταιρείες που διαθέτουν γραφεία στην πόλη, και λόγω του ευνοϊκού φορολογικού συστήματος της Κύπρου. Η Κύπρος σήμερα διαθέτει το δέκατο μεγαλύτερο στόλο στον κόσμο. Έργα για την καινούργια Μαρίνα έχουν ήδη αποπερατωθεί και τα εγκαίνια έγιναν τον Ιούνιο του 2014. Η Μαρίνα μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι και χίλια σκάφη.
Η Λεμεσός είναι επίσης η πρωτεύουσα της οινοπαραγωγικής περιοχής της Κύπρου, που βρίσκεται στις πλαγιές του Τροόδους, και είναι η έδρα σημαντικών οινοπαραγωγικών εταιριών. Τα κρασιά και κονιάκ που παράγονται σ'αυτές τις περιοχές, από τα οποία το πιο γνωστό είναι η Κουμανδαρία, είναι εξαιρετικής ποιότητας και έχουν κερδίσει πολλά βραβεία σε διεθνές εκθέσεις.
Πολιτιστικές Εκδηλώσεις
Γνωστή για την πλούσια και μακρά πολιτιστική της παράδοση, η Λεμεσός και η ευρύτερη περιοχή της είναι το κέντρο διάφορων εκδηλώσεων αλλά και δραστηριοτήτων, με σκοπό να αναδείξουν την κουλτούρα και τον πολιτισμό. Αξιοσημείωτο είναι Ότι το αρχαίο θέατρο του Κουρίου χρησιμοποιείται, κατά τους καλοκαιρινούς κυρίως μήνες, ως πολιτιστικό κέντρο της Λεμεσού, φιλοξενώντας θεατρικές και μουσικές εκδηλώσεις. Δύο από τα διασημότερα και παλαιότερα φεστιβάλ της Κύπρου διοργανώνονται στη Λεμεσό: το Καρναβάλι και η Γιορτή του Κρασιού. Η Λεμεσός διαθέτει δύο μεγάλα θέατρα: το Παττίχειο Δημοτικό Θέατρο και το Θέατρο Ριάλτο, τα οποία φιλοξενούν θεατρικές παραστάσεις, μιούζικαλς, μπαλέτα όχι μόνο από κυπριακούς θιάσους αλλά και από το εξωτερικό.
Εκπαίδευση
Ως η δεύτερη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη στη χώρα, η Λεμεσός έχει ένα μεγάλο αριθμό δημοσίων σχολείων καθώς και μερικά ιδιωτικά σχολεία μέσης εκπαίδευσης. Σημαντικό γεγονός στην εκπαιδευτική ιστορία της πόλης είναι το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Το ΤΕΠΑΚ ιδρύθηκε το Δεκέμβριο του 2003 και δέχθηκε τους πρώτους φοιτητές το ακαδημαϊκό έτος 2007-2008.Πρόκειται για αυτόνομο Πανεπιστήμιο ισότιμο με το Πανεπιστήμιο Κύπρου και η οργανωτική και διοικητική του δομή, καθώς και η νομική του υπόσταση, βασίστηκαν στο Νόμο για το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Η εισδοχή για προπτυχιακές σπουδές γίνεται μέσω των Παγκυπρίων Εξετάσεων, ενώ αριθμός θέσεων διατίθεται για λογαριασμό υποψηφίων από την Ελλάδα διά των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του ο συναγωνισμός εισδοχής στο Πανεπιστήμιο για προπτυχιακές σπουδές ήταν ιδιαίτερα έντονος. Το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου βρίσκεται στο κέντρο της πόλης με τα περισσότερα παλαιά κτήρια της να έχουν μετατραπεί σε κτήρια διδασκαλίας δίνοντας ένα άλλο αέρα στην πόλη.
Γνωστοί Λεμεσιανοί
Χώρα Κύπρος[1]
Αυτό το λήμμα αφορά την πόλη Λεμεσός. Για τον δήμο, δείτε: Δήμος Λεμεσού.
Το Μέγαρο Πιλαβάκη, που τώρα φιλοξενεί τη Δημοτική Βιβλιοθήκη
Το Μεσαιωνικό Κάστρο, η καρδιά του Ιστορικού Κέντρου
H Λεμεσός, (Αγγλικά: Limassol, Τουρκικά: Leymosun ή Limasol, Αρμενικά: Լիմասոլ) είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Κύπρου. Ο πληθυσμός της ανέρχεται στους 237.000 κατοίκους .[4] Γνωστή ανάμεσα στις πόλεις της Κύπρου για την πλούσια νυχτερινή ζωή της, τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα της και την πολιτιστική της παράδοση, η Λεμεσός είναι επίσης το μεγαλύτερο λιμάνι του νησιού κι ένα από τα μεγαλύτερα της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Έχει γνωρίσει αλματώδη ανάπτυξη, ιδίως μετά το 1974, οπότε λόγω της τουρκικής εισβολής χάθηκε το άλλο σημαντικό λιμάνι της Κύπρου, η Αμμόχωστος. Γειτνιάζει, ωστόσο είναι εκτός, της Βρετανικής Βάσης Ακρωτηρίου.
Η Λεμεσός είναι σχετικά νεότερη πόλη, αν και στην περιοχή της βρέθηκαν ίχνη που μαρτυρούν ότι την κατοικούσαν από τα αρχαιότατα χρόνια. Βρίσκεται στο νοτιότερο τμήμα της Κύπρου, χτισμένη αμφιθεατρικά πάνω στο Κόλπο Ακρωτηρίου, μεταξύ δύο αρχαίων πόλεων: της Αμαθούντας στα ανατολικά, και του Κουρίου στα δυτικά. Η ανάπτυξη της πόλης αναχαιτίζεται από τις Βρετανικές Στρατιωτικές Βάσεις στα δυτικά, έτσι η πόλη εξαπλώνεται προς τα ανατολικά, με αμμώδεις παραλίες κατά μήκος του παραλιακού της μετώπου.
Πίνακας περιεχομένων
1 Ιστορία
Η πόλη της Λεμεσού άρχισε να αναφέρεται στην ιστορία κατά την πρώιμη βυζαντινή εποχή με το όνομα Νεάπολις. Κατά τα βυζαντινά χρόνια ήταν έδρα επισκόπου και αναφέρεται με τις ονομασίες Θεοδοσιάς (ή Θεοδοσιανή) και Νέα Πόλις (Νεάπολις), ήταν δε εκείνη που άκμασε ανάμεσα σε δυο σημαντικές αρχαίες πόλεις, την Αμαθούντα και το Κούριον. Μάλιστα η Αμαθούς απαντάται από τα μεσαιωνικά χρόνια ώς και σήμερα, με την ονομασία Παλαιά Πόλις. Κατά τη μεσαιωνική περίοδο η Λεμεσός φιλοξένησε το γάμο του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου και της Βερεγγάριας, η οποία αργότερα στέφθηκε βασίλισσα της Αγγλίας, με τη στέψη να γίνεται επίσης στη Λεμεσό. Αργότερα, κατά την περίοδο των Σταυροφοριών, οι Σταυροφόροι ίδρυσαν το αρχηγείο τους στα δυτικά της Λεμεσού, γνωστό σήμερα ως Μεσαιωνικό Κάστρο Κολοσσίου. Αυτό αποτέλεσε και την αρχή της παραγωγής κρασιού στο νησί, κυρίως του γλυκού κρασιού, της Κουμανταρίας, η οποία φέρει το αρχαιότερο όνομα κρασιού στον κόσμο.
Στη Λεμεσό αποβιβάστηκε με τα στρατεύματά του ο βασιλιάς της Αγγλίας Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος, που κατέλαβε την Κύπρο το 1191. Το 1291 η πόλη δόθηκε από τον τότε Φράγκο βασιλιά της Κύπρου Ερρίκο Β' στους Ναΐτες και Ιωαννίτες ιππότες. Σύντομα όμως οι Ιωαννίτες κατέλαβαν τη Ρόδο και μετέφεραν εκεί την έδρα τους, ενώ το τάγμα των Ναϊτών διαλύθηκε με απόφαση του πάπα. Το 1426 η πόλη καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τους Σαρακηνούς ενώ κατά καιρούς δέχτηκε και άλλες επιθέσεις από διάφορους εισβολείς.
Μεταξύ των μνημείων της που σώζονται, είναι το μεσαιωνικό φρούριο που είχε κτισθεί τον 12ο ή στις αρχές του 13ου αιώνα. Αν και η παράδοση αναφέρει ότι στο φρούριο αυτό τέλεσε τους γάμους του ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος με τη Βερεγγάρια της Ναβάρρας, αυτό είναι λάθος γιατί το φρούριο δεν είχε κτισθεί ακόμη το 1191, όταν ο Ριχάρδος βρισκόταν στην Κύπρο. Αντίθετα, οι πηγές αναφέρουν ότι οι γάμοι του Άγγλου βασιλιά είχαν γίνει στη μικρή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, που δεν σώζεται πλέον.
Ετυμολογία
Το τοπωνύμιο μαρτυρείται ήδη σε μεσαιωνικές πηγές (στους Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο, Λεόντιο Μαχαιρά, Άννα Κομνηνή κ.α.) με τους τύπους Νεμεσός, Νέμεσος, από τους οποίους προήλθε ο δημώδης τύπος Λεμεσό και ο καθιερωμένος Λεμεσός. Η ακριβής προέλευση του αρχικού τοπωνυμίου Νέμεσος/Νεμεσός δεν είναι αποσαφηνισμένη. Κατά μία εκδοχή, προήλθε από το αρχ. Νέμεσις, θεά τής οποίας εικάζεται ότι υπήρχε ιερός τόπος στην περιοχή, δεν υπάρχουν ωστόσο μαρτυρίες που να τεκμηριώνουν την ύπαρξη τέτοιου τόπου[5]. Κατ' άλλη άποψη, προήλθε από το επίθετο ἀναμεσός, επειδή επρόκειτο για νεότερη πόλη, η οποία ιδρύθηκε ανάμεσα στην Αμαθούντα και το Κούριο[6].
Αξιοθέατα
Καθεδρικού Ναού της Αγίας Νάπας
Εσωτερικό του Καθεδρικού
Σήμερα η Λεμεσός επεκτείνεται πέραν των δημοτικών της ορίων, το παλαιότερο κομμάτι της έχει διατηρηθεί ως το Ιστορικό Κέντρο, που ξεκινά από τα δρομάκια δίπλα από το Παλιό Λιμάνι και απλώνεται ανατολικότερα κατά μήκους της παραλίας. Ο πυρήνας αυτού του ιστορικού κέντρου είναι το Κάστρο της Λεμεσού [7], σήμα κατατεθέν της πόλης, στο παρεκκλήσι του οποίου λέγεται ότι παντρεύτηκε ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος. Σήμερα στο κάστρο στεγάζεται το Μεσαιωνικό Μουσείο Κύπρου, το οποίο φιλοξενεί εκθέματα από όλη την Κύπρο. Η περιοχή γύρω από το Κάστρο είναι πεζοδρομημένη, με πολλά εστιατόρια, μπαρ, αλλά και εκθεσιακούς χώρους, αποτελώντας έτσι το κέντρο της πολιτιστικής αλλά και νυκτερινής ζωής της Λεμεσού. Ανατολικά του Κάστρου, δεσπόζει ο καθεδρικός ναός της Αγίας Νάπας, χτισμένος στα τέλη του 19ου αιώνα.
Η Λεμεσός διαθέτει το δικό της Αρχαιολογικό Μουσείο [8], ένα αξιόλογο Θεατρικό Μουσείο [9] και ένα μικρό Μουσείο Λαϊκής Τέχνης [10]. Επιπλέον, υπάρχει ένας μεγάλος δημοτικός κήπος ο οποίος διαθέτει ένα μικρό ζωολογικό κήπο καθώς και ένα μεγάλο αμφιθέατρο. Σε αυτόν τον κήπο διεξάγεται κάθε Σεπτέμβριο η Γιορτή του Κρασιού, πόλος έλξης τόσο για τους πολίτες όσο και για τουρίστες. Μέσα σε ένα από τα πιο όμορφα και γνωστά κτήρια της πόλης στεγάζεται και η Δημοτική Βιβλιοθήκη [11], η οποία έχει πια μετατραπεί σε μια από τις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου.
Στην επαρχία Λεμεσού υπάρχουν και άλλοι αρχαιολογικοί χώροι όπως το Μεσαιωνικό Κάστρο Κολοσσίου, το Κούριο, το Ιερό του Απόλλωνα Υλάτη, η αρχαία πόλη της Αμαθούντας καθώς και ιστορικά μοναστήρια όπως η Μονή Αγίου Γεωργίου Αλαμάνου. Σύμπλεγμα υδροβιότοπων παρατηρείται στην περιοχή Ακρωτηρίου "Αλυκή Λεμεσού", χαρακτηρίζεται δε από τη συνθήκη Ράμσαρ, την Ευρωπαϊκή ΖΕΠ και την αναγνώριση της περιοχής από τις Αγγλικές Βάσεις σαν "Ζώνη Ειδικής Προστασίας" για τη σημαντικότητα των υδροβιότοπων καθώς και της βιοποικιλότητας του νησιού.
Οικονομία
Η Λεμεσός μπορεί να θεωρηθεί ως το βιομηχανικό κέντρο ολόκληρης της Κύπρου, με γύρω στις 350 βιομηχανικές μονάδες που κατασκευάζουν έπιπλα, υποδήματα, μεταλλικά είδη, ηλεκτρικές συσκευές και πλαστικά. Η ανάπτυξη του τουρισμού στη Λεμεσό πήρε μια νέα τροπή το 1974 όταν οι Τούρκοι εισβολείς κατέλαβαν την Αμμόχωστο και την Κερύνεια, τα κύρια τουριστικά θέρετρα του νησιού. Με μια πληθώρα παραλιών και πολυτελών ξενοδοχείων, η Λεμεσός μετατράπηκε σε σημαντικό τουριστικό κέντρο. Παράλληλα, η Λεμεσός αναπτύχθηκε ως το σημαντικότερο λιμάνι της Κύπρου, μετά την κατάληψη του λιμανιού της Αμμοχώστου το 1974.
Η Λεμεσός διαθέτει δύο λιμάνια, γνωστά ως το “Παλιό” και “Νέο” Λιμάνι. Το Νέο Λιμάνι Λεμεσού διαχειρίζεται το μεγαλύτερο αριθμό επιβατών και εμπορευμάτων. Έχει έντεκα μέτρα βάθος και μήκος 1300 μέτρων, μπορώντας έτσι να εξυπηρετήσει μέχρι και έντεκα πλοία ταυτόχρονα. Μέσα από αυτά τα λιμάνια η Κύπρος εξάγει σταφύλι, κρασί, χαρούπια, και εισάγει δημητριακά, οχήματα, μηχανήματα, φάρμακα, και σίδηρο. Σήμερα, η Λεμεσός έχει γίνει το μεγαλύτερο κέντρο ναυτιλιακής διαχείρισης στην Ευρώπη, με περισσότερες από 60 ναυτιλιακές εταιρείες που διαθέτουν γραφεία στην πόλη, και λόγω του ευνοϊκού φορολογικού συστήματος της Κύπρου. Η Κύπρος σήμερα διαθέτει το δέκατο μεγαλύτερο στόλο στον κόσμο. Έργα για την καινούργια Μαρίνα έχουν ήδη αποπερατωθεί και τα εγκαίνια έγιναν τον Ιούνιο του 2014. Η Μαρίνα μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι και χίλια σκάφη.
Η Λεμεσός είναι επίσης η πρωτεύουσα της οινοπαραγωγικής περιοχής της Κύπρου, που βρίσκεται στις πλαγιές του Τροόδους, και είναι η έδρα σημαντικών οινοπαραγωγικών εταιριών. Τα κρασιά και κονιάκ που παράγονται σ'αυτές τις περιοχές, από τα οποία το πιο γνωστό είναι η Κουμανδαρία, είναι εξαιρετικής ποιότητας και έχουν κερδίσει πολλά βραβεία σε διεθνές εκθέσεις.
Πολιτιστικές Εκδηλώσεις
Γνωστή για την πλούσια και μακρά πολιτιστική της παράδοση, η Λεμεσός και η ευρύτερη περιοχή της είναι το κέντρο διάφορων εκδηλώσεων αλλά και δραστηριοτήτων, με σκοπό να αναδείξουν την κουλτούρα και τον πολιτισμό. Αξιοσημείωτο είναι Ότι το αρχαίο θέατρο του Κουρίου χρησιμοποιείται, κατά τους καλοκαιρινούς κυρίως μήνες, ως πολιτιστικό κέντρο της Λεμεσού, φιλοξενώντας θεατρικές και μουσικές εκδηλώσεις. Δύο από τα διασημότερα και παλαιότερα φεστιβάλ της Κύπρου διοργανώνονται στη Λεμεσό: το Καρναβάλι και η Γιορτή του Κρασιού. Η Λεμεσός διαθέτει δύο μεγάλα θέατρα: το Παττίχειο Δημοτικό Θέατρο και το Θέατρο Ριάλτο, τα οποία φιλοξενούν θεατρικές παραστάσεις, μιούζικαλς, μπαλέτα όχι μόνο από κυπριακούς θιάσους αλλά και από το εξωτερικό.
Εκπαίδευση
Ως η δεύτερη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη στη χώρα, η Λεμεσός έχει ένα μεγάλο αριθμό δημοσίων σχολείων καθώς και μερικά ιδιωτικά σχολεία μέσης εκπαίδευσης. Σημαντικό γεγονός στην εκπαιδευτική ιστορία της πόλης είναι το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Το ΤΕΠΑΚ ιδρύθηκε το Δεκέμβριο του 2003 και δέχθηκε τους πρώτους φοιτητές το ακαδημαϊκό έτος 2007-2008.Πρόκειται για αυτόνομο Πανεπιστήμιο ισότιμο με το Πανεπιστήμιο Κύπρου και η οργανωτική και διοικητική του δομή, καθώς και η νομική του υπόσταση, βασίστηκαν στο Νόμο για το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Η εισδοχή για προπτυχιακές σπουδές γίνεται μέσω των Παγκυπρίων Εξετάσεων, ενώ αριθμός θέσεων διατίθεται για λογαριασμό υποψηφίων από την Ελλάδα διά των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του ο συναγωνισμός εισδοχής στο Πανεπιστήμιο για προπτυχιακές σπουδές ήταν ιδιαίτερα έντονος. Το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου βρίσκεται στο κέντρο της πόλης με τα περισσότερα παλαιά κτήρια της να έχουν μετατραπεί σε κτήρια διδασκαλίας δίνοντας ένα άλλο αέρα στην Φωτογραφίες
***************************************************************************ΔΗΜΟΣ ΛΕΜΕΣΟΥ
LIMASSOL | LEMESOS MUNICIPALITY
Γλώσσες-Ιστορία- Ίδρυση της πόλης
Η πόλη της Λεμεσού βρίσκεται ανάμεσα στις αρχαίες πόλεις της Αμαθούντας και του Κουρίου. Η πόλη κτίστηκε πιθανότατα μετά την καταστροφή της πόλης της Αμαθούντας το 1191 από τον Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο.
Η Λεμεσός κατοικήθηκε από τα πολύ παλιά χρόνια και τάφοι οι οποίοι βρέθηκαν εκεί χρονολογούνται γύρω στο 2000 π.Χ. ενώ άλλοι γύρω στον 8ο και 4ο αιώνα π.Χ. Τα λιγοστά αρχαία που βρέθηκαν, δείχνουν ότι εκεί υπήρχε ένας μικρός οικισμός, ο οποίος δεν κατάφερε να αναπτυχθεί και να ανθίσει. Οι αρχαίοι συγγραφείς παρ’όλα αυτά δεν αναφέρουν τίποτα για την ίδρυση της πόλης. Σύμφωνα με την Σύνοδο του 451 π.Χ.ο Επίσκοπος της Θεοδοσιαννής καθώς επίσης και οι Επίσκοποι της Αμαθούντας και της Αρσινόης ήταν αυτοί οι οποίοι συνέβαλαν στην ίδρυση της πόλης της Λεμεσού. Η πόλη ήταν γνωστή ως Νέμεσσος τον 10ο αιώνα και ο Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος αναφέρεται στην πόλη με αυτό το όνομα. Η ιστορίας της πόλης είναι κυρίως γνωστή από τα γεγονότα του 1191 μ.Χ. τα οποία σηματοδότησαν το τέλος της Βυζαντινής Κυριαρχίας στην Κύπρο.
Ακολούθως ο Ισαάκ Κομνηνός κυνηγήθηκε και νικήθηκε από τον Ριχάρδο με αποτέλεσμα η Κύπρος να περιέλθει υπό την κυριαρχία των Βρετανών. Ο Ριχάρδος γιόρτασε τους γάμους του με την Βερεγγάρεια στην Κύπρο, όπου η τελευταία στέφθηκε και βασίλισσα της Αγγλίας. Με αυτό τον τρόπο τελείωσε η Βυζαντινή αυτοκρατορία στην Κύπρο.
Οικονομική Άνθιση
Ο Ριχάρδος κατέστρεψε την Αμαθούντα και οι κάτοικοι της μεταφέρθηκαν στη Λεμεσό. Ένα χρόνο αργότερα, το 1192 μΧ, η Κύπρος πωλήθηκε στους Ναίτες, πλούσιους μοναχούς και στρατιώτες οι οποίοι είχαν ως μοναδικό σκοπό την προστασία του Αγίου Τάφου στην Ιερουσαλήμ.Οι ιππότες επέβαλαν ψηλή φορολογία στο νησί στην προσπάθεια τους να πάρουν πίσω όσα λεφτά έδωσαν για την αγορά της Κύπρου.Το γεγονός αυτό οδήγησε στο ξεσηκωμό των Κυπρίων με αποτέλεσμα οι Ναίτες να απαιτήσουν τη ακύρωση της συμφωνίας αγοράς του νησιού.Ο Ριχάρδος αποδέχθηκε την απαίτηση τους και βρήκε καινούριο αγοραστή τον Γκυ Ντε Λουζινιάν, ένα Φράγκο Ρωμαιοκαθολικό.Έτσι η Λεμεσός παραδόθηκε στη Φραγκοκρατία των Λουζινιανών βασιλέων του Μεσαιωνικού Κυπριακού Βασιλείου.
Για τρεις περίπου αιώνες ( 1192 – 1489 ) η Λεμεσός έζησε μια αξιοσημείωτη περίοδο άνθισης κατά την οποία ένας μεγάλος αριθμός Λατίνων επισκόπων επισκέφθηκε και διέμεινε στην πόλη. Αυτό διάρκεσε μέχρι την κατάληψη της Κύπρου από τους Τούρκους το 1570 μ.Χ. Λατινικά τάγματα τα οποία ίδρυσαν μοναστήρια, εγκαταστάθηκαν στην Λεμεσό.
Η εγκατάσταση επίσης εμπόρων στην Κύπρο και ειδικά στη Λεμεσό τον 13ο αιώνα οδήγησε στην οικονομική άνθιση από την οποία επωφελήθηκαν οι κάτοικοι.Το λιμάνι ως κέντρο μεταφορών και εμπορίου συνέβαλε τα μέγιστα στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου.
Ο Γερμανός Βασιλιάς κατέλαβε τη Κύπρο
Ο βασιλιάς της Γερμανίας Φρειδερίκος Β’, παρακινημένος από τους Γενουάτες της Κύπρου οι οποίοι ήταν εχθροί του Ιωάννη Ιβελίνου, αποβιβάστηκε στην Λεμεσό και την κατέλαβε το 1228, θέτοντας υπό τον έλεγχο του το βασίλειο της Κύπρου. Αργότερα κάλεσε τον Ιωάννη Ιβελίνο, αντιβασιλέα του νησιού να παρουσιαστεί μπροστά του έτσι ώστε να συζητήσουν σχέδια εναντίον των Μουσουλμάνων .Ο Ιβελίνος παρουσιάστηκε μπροστά στον Φρειδερίκο μαζί με τον ανήλικο βασιλιά Ερρίκο και με όλους τους Γενουάτες της Κύπρου, με εμφανή διάθεση συνδιαλλαγής. Όταν αργότερα όμως αρνήθηκε να συνεργαστεί μαζί του, ο Φρειδερίκος δεν είχε άλλη επιλογή από το να τον αφήσει να φύγει. Αυτό όμως είχε ως αποτέλεσμα να οξυνθούν τα πράγματα και να αρχίσει μεταξύ των Ιβελίνων και του αυτοκράτορα πόλεμος. Ο Φρειδερίκος αφού κατέλαβε τη Λεμεσό και άλλες πόλεις, διόρισε δικούς του κυβερνήτες αλλά τελικά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Κύπρο. Οι δυνάμεις του Φρειδερίκου νικήθηκαν στη μάχη της Αγύρτας, ένα χωριό της Κερύνειας το 1229 σε μια αναμέτρηση με τα στρατεύματα των Φράγκων τα οποία καθοδηγούνταν από τον Ιωάννη Ιβελίνο.
Η έκβαση της μάχης σήμανε την αρχή της ελευθερίας της Κύπρου από τους Γερμανούς. Το 1489 μ.Χ. η Κύπρος παραδόθηκε στην πόλη της Βενετίας από την Βασίλισσα της Κύπρου Αικατερίνη Κορνάρο.Οι Βενετοί δεν επέδειξαν κανένα ενδιαφέρον για την Κύπρο παρά μόνο επέβαλαν σκληρή φορολογία και εκμεταλλεύτηκαν τους πόρους του νησιού.
Η συμπεριφορά των Βενετών απέναντι στο νησί
Αντιμετώπιζαν το νησί ως μια αποικία την οποία μπορούσαν να εκμεταλλεύονται όσο το δυνατόν περισσότερο. Κατέστρεψαν το Κάστρο της Λεμεσού και ταξιδιώτες οι οποίοι επισκέφθηκαν την Κύπρο τον 16ο αιώνα μιλάνε για την άθλια κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο ντόπιος πληθυσμός της Κύπρου. Όλοι οι κάτοικοι σκλαβώθηκαν από τους Βενετούς και αναγκάστηκαν να πληρώνουν το 1/3 του εισοδήματος τους είτε αυτό ήταν μέρος των προϊόντων τα οποία καλλιεργούσαν, όπως για παράδειγμα σιτάρι, κρασί, λάδι είτε ήταν ζώα ή άλλα προϊόντα.
Οι Τούρκοι κατέλαβαν το νησί
Οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο το 1570-1571 και την κατέλαβαν.Η Λεμεσός κατακτήθηκε τον Ιούλιο του 1570 χωρίς καμία αντίσταση όταν οι Τούρκοι ρήμαξαν και έκαψαν την πόλη . Περιγραφές διάφορων επισκεπτών περιγράφουν την πόλη ως ένα χωριό με ένα αξιοσημείωτο αριθμό κατοίκων. Οι Χριστιανοί ζούσαν σε μικρά χαμηλά σπίτια στα οποία έπρεπε να σκύψεις για να μπεις μέσα.Αυτό γινόταν σκόπιμα για να αποτρέπονται οι Τούρκοι ιππείς από το να εισέλθουν στα σπίτια.
Κατά τη διάρκεια της τουρκικής κυριαρχίας η Κύπρος αντιμετώπισε μια γενική παρακμή καθώς οι Το