329: Magna Graecia:Η Μεγάλη Ελλάδα - Νότια Καλαβρία .

Επιζεφύριοι και Λοκροί

Γράφει ο : Κωνσταντίνος Σ. Ναλμπάντης, Κολωνία



Ιστορική ανασκόπηση



΄Η αποικία ιδρύθηκε κατά πάσα πιθανότητα μετά την ίδρυση των Συρακουσών και του Κρότωνα από τους Κορίνθιους και τους αχαιούς. Με την καταγωγή της ίδρυσής τους συνδέεται μία παράδοση παρόμοια με εκείνη των Παρθενίων του Τάραντα : οι άποικοι των Λοκρών είχαν γεννηθεί από τις γυναίκες των Λοκρών που είχαν ενωθεί με τους δούλους τους, όταν οι σύζυγοι μάχονταν στο πλευρό των Σπαρτιατών κατά τους Μεσσηνιακούς πολέμους και παρόλα που λέγεται, ότι στην αρχαιότητα οι Έλληνες δεν είχαν δούλους.

Παραμένει ωστόσο γεγονός ότι στην κοινωνία των Λοκρών η γυναίκα απολάμβανε μια ιδιαίτερη διακεκριμένη θέση, πράγμα πολύ σπάνιο για την αρχαία ελληνική κοινωνία, τόσο μάλιστα ώστε να μας οδηγεί στη σκέψη ότι η κοινωνία τους ήταν μητριαρχική.

0ι περιουσιακές διαδοχές βασίζονταν στη γυναικεία γενεαλογική γραμμή και η κυρίαρχη αριστοκρατία, ιδιαίτερα συντηρητική, και ήταν εκείνη των εκατό οίκων, με άλλα λόγια των απογόνων των γυναικών που είχαν έρθει σε ένωση με τους δούλους. Και ήταν αυτός ένας συγκεκριμένος αριθμός των εκατό για την ακρίβεια που είχαν συμμετάσχει στην ίδρυση της αποικίας και εκεί εισάγανε από την μητρόπολη τις μητριαρχικές συνήθειες.

Έπειτα οι μικρές κοινότητες στον Ελληνικό Μεσαίωνα είχαν πολύ σύντομη διάρκεια ζωής, τόσο λόγω της υψηλής παιδικής θνησιμότητας όσο και λόγω των εμφυλίων πολέμων, που σε ορισμένες περιπτώσεις εξολόθρευαν τον ανδρικό πληθυσμό στα πεδία των μαχών. Δεν είναι παράξενο σε μια παρόμοια περίσταση η κοινότητα να όριζε να ενώνονται οι γυναίκες που έχασαν τους άντρες τους σε μάχες με νέους άντρες κατώτερης τάξης, όπως π.χ. οι περίοικοι ή οι είλωτες της Σπάρτης, μεταδίδοντας ωστόσο στους γιους το δικό τους οικόσημο, που διαιωνιζόταν έτσι κατά γυναικεία γενεαλογική γραμμή.

« ΄0πως αναφέρω στο ειδικό κείμενο περί γενοκτονιών ένα άλλο παράλληλο γεγονός έπραξαν οι 0θωμανοί με τους Γενίτσαρους, αλλά και οι Νεότουρκοι μεταξύ 1914-1922 με τις γυναίκες των δολοφονηθέντων Αρμενίων και Αρμενίων στρατιωτών και Ελλήνων πολιτών που υποχρεωτικά τις πάντρευαν με ισλαμιστές και όλους ακόμα και παιδιά κάτω των 13 ετών τους έχουν τουρκέψει και εξισλαμίσει».

Επίσης Λοκρή ήτανε μία από τις πιο φημισμένες ποιήτριες του ελληνικού κόσμου: η Νοσσίδα. Και στους Λοκρούς ήταν τόσο φημισμένη η λατρεία της θεάς Περσεφόνης, από την οποία σώζονται λεπτεπίλεπτα αναθήματα.

(Παρέκβαση: Επιτρέψτε μου να συμπληρώσω για την πόλη του Τάραντα, που ιδρύθηκε από τους Παρθενίες, τους νέους δηλαδή που είχαν γεννηθεί από την ένωση των Σπαρτιατισσών παρθένων και μιας ομάδας πολεμιστών που αποσπάστηκαν με διαταγή των εφόρων από τον ατελείωτο Μεσσηνιακό Πόλεμο και στάλθηκαν στην πόλη για να διαιωνίσουν τη φυλή. Εξοργισμένοι μετά το τέλος του πολέμου, οι Παρθενίες, με αρχηγό τον Γάλανθο, ίδρυσαν μία πόλη το 706 π.Χ. στην Ιταλία η οποία πήρε το όνομα Τάραντας από τον ιδρυτή του, βλέπε: Valerio Manfredi, Τέλος της παρέκβασης)

0ι αριστοκράτες της πόλης αποτελούσαν συμβούλιο από 1.000 άνδρες και ήταν οι μόνοι που είχαν πολιτικά δικαιώματα. Ανήκαν σε 100 οίκους που είχαν ιδρυθεί από ευγενείς μετανάστες, μέλη ισάριθμων γενών της Δυτικής Λοκρίδος και για πολ­λούς αιώνες δεν είχαν δικαίωμα να πουλήσουν τους αρχικούς οικογενειακούς κλήρους, ενώ άλλα κτή­ματα μπορούσαν να τα εκποιήσουν μόνο σε περί­πτωση μεγάλης ανάγκης.

Την εσωτερική τάξη και ησυχία διασφάλιζε η νομο­θεσία του Ζαλεύκου 663 π.Χ., που πρώτος όρισε ποινές για αδικήματα. Λόγω της μεταφοράς και εφαρμογής Νομοθεσίας χαρακτηρίζεται ως πρώτος συγγραφέας και η αρχαιότερη και πρώτη γραπτή Νομοθεσία της Ευ­ρώπης. Ως τότε οι τιμωρίες αφήνονταν στην κρίση, την αυστηρότητα ή την επιείκεια των δικαστών. 0 ίδιος επίσης ρύθμισε και τη σύναψη των συμβολαίων και την εκδίκαση των περιουσιακών διεκδικήσεων.

0 κώδικας αυτός είχε συνταχθεί κατά τρόπο ώστε να διατηρηθεί σταθερή και αμετάβλητη την κληρονομιά των εκατό αριστοκρατικών οικογενειών και να εμποδίζει τόσο την επίδειξη του πλούτου όσο και την αύξηση των αγαθών των μεν σε βάρος των δε. Αυτό θα πει, το εμπόριο τιμωρούνταν με επιβολή ποινής, με την απαγόρευση πώλησης στις δημόσιες αγορές, ενώ επιτρεπόταν μόνο ή άμεση συναλλαγή μεταξύ παραγωγού και καταναλωτή. βλέπε:Valerio M. Manfredi: 0ι Έλληνες της Δύσης, Αθήνα 1997

0ι νόμοι του Ζαλεύκου παρέμειναν σε ισχύ 200 χρό­νια. Τον 6. και 5. π.Χ. αιώνα ήτανε οι Λοκροί μία πο­λιτικά και πολιτιστικά σημαίνουσα ένωση πόλης και εδώ έδρασαν ο φιλόσοφος Φίλιππος από την Μέδμα και ο Πυθαγόρειος Τιμαίος, από εδώ πέρασε και ο Πλάτων.

Φωτογραφία 1.

Θελκτικές και χαμογελαστές Συρακούσιες μπροστά στο δωρικό ναό της θεάς Αθηνάς (480 π.Χ.) της αρχαίας πόλης Ορτυγίας ,
παρακολουθούν το γύρισμα της ταινίας η «απελευθέρωση των Συρακουσών» κατά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Φώτο: Κ. Ναλμπάντη

Στα μέσα του 6ου π.Χ. αιώνα οι Λοκροί βοήθησαν τους Σιρίτες κατά της συμμαχίας της Συβάρεως, του Κρότωνα, του Μεταπόντιου και της Καυλωνίας. 0ι Κροτωνιάτες τότε επιτέθηκαν εναντίον των Λοκρών, αλλά οι Λοκροί με τη βοήθεια των Ρηγίνων κατατρό­πωσαν τους ισχυρότερους Κροτωνιάτες.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα οι Λοκροί ήταν σύμμα­χοι των Σπαρτιατών, του Τάραντα και των Συρακου­σών και βοήθησαν τον Διονύσιο Α΄ στον αγώνα του εναντίον του Ρηγίου και του ιταλικού συνασπισμού. Το 415-413 ήτανε σύμμαχος των Συρακουσών εναντίον των Αθηνών, επίσης και κατά τη διάρκεια του Διονυσίου του Ι ήτανε στενά συνδεδεμένοι με τις Συρακούσες και τις είχαν προωθήσει.

0 Διονύσιος ο ΙΙ από τις Συρακούσες, που γεννήθηκε το 397 π.Χ. γιος του Διονυσίου του Ι είχε συχνά επικοινωνία με τους Λοκρούς, γιατί από τους Λοκρούς καταγότανε η γυναίκα του.

Παρόλα που δεν είχε προετοιμαστεί κατάλληλα για την κυβέρνηση, κατάφερε μετά τον θάνατο του πατέρα του το 367 π.Χ. να πάρει και να εξασφαλίσει την εξουσία με την συγκατάθεση της γενικής συνέλευσης ως μοναδικός διάδοχος.

Για να μπορέσει να προσηλωθεί ανενόχλητος στη διασκέδαση, άφησε την διακυβέρνηση στο Δίον. Αυτός κάλεσε πίσω στις Συρακούσες τον Πλάτων το 366 π.Χ. για να πραγματοποιηθεί στις Συρακούσες η πλατωνική ιδέα…..

Το 357-355 όταν ο Δίον κυρίευσε τις Συρακούσες, αποτραβήχτηκε ο Διονύσιος στους Λοκρούς, στις ιταλικές περιοχές του βασιλείου του.

Το 356 π.Χ. ήτανε που δέχθηκαν οι Λοκροί τον Διονύσιο Β΄, όταν εκδιώχθηκε από τις Συρακούσες, αλλά γρήγορα τον απομάκρυναν από την πόλη.

Το έτος 346 π.Χ. οι Λοκροί έκοψαν τα πρώτα νομίσματα, τότε δε ο Τιμάρατος ασχολήθηκε και για τα νομοθετικά και με τις επιθεωρήσεις υφισταμένων.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ της Ρώμης και του Πύρρου, οι Λοκροί άλλαξαν πλευρά και συμμάχους αρκετές φο­ρές. Το έτος 282 π.Χ. έκλιναν προς τους Ρωμαίους και το 280 π.Χ. υποστήριξαν τον Πύρρο της Ηπείρου, όταν όμως κέρδισαν οι Ρωμαίοι επανήλθαν οι Επιζεφύριοι κάτω από την κυριαρχία των Ρωμαίων. Συμμάχησαν με τον Αννίβα το 216 π.Χ., αλλά το 205 π.Χ. καταλήφθηκαν από τον Σκιπίωνα των Αφρικανό και τέθηκαν κάτω από την κυριαρχία των Ρωμαίων.

΄0ταν πέρασαν κάτω από την κυριαρχία της Ρώμης η συμπεριφορά των Ρωμαίων ήταν επιεικής και έζησαν μία ζωή ατάραχη, ως πόλη της περιφέρειας, άφησαν όμως σε αυτούς ορισμένα δικαιώματα και το έτος 89 π.Χ. η πόλη αναγνωρίστηκε ως ισοπολιτεία και βρισκότανε σε σχετική ακμή. Κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες η πόλη των Επιζεφυρίων αναφέρεται ως έδρα επισκοπική και ο ιστορικός Προκόπιος αναφέρει, ότι ήτανε μία των μεγαλυτέρων πόλεων της Νοτίου Ιταλίας.

0ι Λοκροί έχασαν σιγά, σιγά την σπουδαιότητά τους και μετά την επιδρομή των Σα­ρακηνών τον 8ο αιώνα έπαυσαν πλέον, αφού κατε­στράφησαν από τις επιδρομές των πειρατών….Από τον 7ο και 8ο μ. Χ, αιώνα οι κάτοικοι εγκατέλειψαν την πόλη τους και ίδρυσαν στα εσωτερικά της χώρας την πόλη Gerace.

0ι 3.000 κάτοικοι της πόλης στις βορειανατολικές πρόποδες του Aspromonte χαρακτηρίζεται ως μία πόλη και σαν ένα μικρό διαμάντι. Κατά την εποχή των Νορμανδών έζησαν την μεγαλύ­τερή τους άνθηση. Μετά την Ένωση της Ιταλίας το 1861 δημιουργήθηκε μία καινούργια συνοικία στη θάλασσα, Gerace Maria, που βαπτίστηκε το 1934 στο όνομα Locri -Λόκρι.

Στο κάτω μέρος της πόλης, στο Borgo υπάρχουν πέ­ντε εκκλησίες και η βυζαντινή εκκλησία της Santa Maria del Mastro, από το έτος 1084 είναι αξιόλογη μιας επί­σκεψης. Η μητρόπολη αφιερωμένη στην Assunta εί­ναι η μεγαλύτερη στην Καλαβρία και μεγάλης σημα­σίας και διατήρησε τη διηνεκή σύνδεση μεταξύ των αρχαίων Λοκρών και την μεσαιωνική Gerace.

Για την κατασκευή της χρησιμοποιήθηκαν δυστυχώς κατά το μεγαλύτερο μέρος κίονες μαζί με το στυλο­κέφαλο από τους ναούς των Λοκρών. Ο μητροπολι­τικός ναός ισχύει ως μοντέλο ενός ρομανιστικού βυζαντινού στιλ, που έχουν παραλάβει όλοι οι μετέ­πειτα νορμανδικοί μητροπολιτικοί ναοί του Νότου.

Σήμερα σώζονται ερείπια δωρικού ναού, θεάτρου, ιερού της Περσεφόνης του 6ου-5ου π.Χ. αιώνα, που ήτανε και η κυριότερη θεά της πόλης, επίσης και νεκροπό­λεις, στις θέσεις Λόκρι, Μπορτιλιόλα και Γεράκι.

Από το 1889 έχουν έλθει στην επιφάνεια από τις ανασκαφές πέντε ναοί και μόνο ένα μέρος της τοπογρα­φίας της αρχαίας πόλης.

Φωτογραφία2.

Από τις γειτονικές Συρακούσες της Σικελίας η ελληνική μυθολογία ζει και βασιλεύει στην πλατεία του Αρχιμήδη στην αρχαία Ορτυγία των Συρακουσών. ......

......Εκεί τριγύρω καθότανε ο γενάτος Μεγάλος Μαθηματικός Αρχιμήδης και ζωγράφιζε με το δάκτυλό του πάνω στην άμμο. Μην πειράζετε τους κύκλους μου είπε γκρινιασμένα και τους έσπρωξε απλά στα πλάγια. Και τότε του έδειξαν με το σπαθί τους φυσικά και με τον αποκεφαλισμό του ποιοι είναι. 0 Marcellus έκλαψε όταν άκουσε τον άδικο θάνατο του Αρχιμήδη και του έφτιασε ένα άγαλμα.

Αυτό συνέβη το έτος 212 π.Χ. στις Συρακούσες…

Εξήντα χρόνια αργότερα έπεσε επίσης και η ελληνική μητρόπολη κάτω από το σπαθί της Ρώμης. Οι Ρωμαίοι κουβάλησαν έργα τέχνης και αντικείμενα αξίας από την Ελλάδα ως λάφυρα στην Πατρίδα τους, πήραν όμως μαζί τους, χωρίς να το επιδιώκουν και να το θέλουν – επίσης μαζί τους στην Πατρίδα τους και το θησαυρό του ελληνικού πολιτισμού και τον τεχνικό πολιτισμό και μπορούμε με αυτό να συνηγορήσουμε με τη γνώμη του βρετανού ερευνητή Symonds, λέει, «ότι όλα τα πολιτισμένα έθνη σήμερα σε όλα, ό,τι αφορά πνευματικότητα, είμαστε αποικίες της Ελλάδας».

Σήμερα η Πλατεία του Αρχιμήδη με την ελληνική μυθολογία, εκεί στην Ορτυγία την αρχαία πόλη των Συρακουσών είναι το στολίδι και το ολοζώντανο και το αγαπημένο κέντρο των Συρακούσιων και νεόνυμφα ζευγάρια εδώ φωτογραφίζονται και δίνουν το αιώνιο φιλί της ζωής και της αγάπης

Φωτογραφία3.

"Pizzutta" είναι το μνημείο ανάμνησης κατά των πολέμων και θυμίζει την "ακατανόητη " μάχη του 413 π.Χ. των Συρακούσιων εναντίον των Αθηναίων και βρίσκεται δυτικά των Συρακουσών, κοντά στην πόλη του μπαρόκ (Illora) . 0 πόλεμος δε είχε αδυνατίσει τις σικελιανές πόλεις-κράτη, παρόλη τη νίκη των Συρακούσιων - μόνο στρατιωτικά, παρά επίσης είχε αδυνατίσει και πολιτικά και επέφερε βαθιά σχισμή σε οπαδούς της Αθήνας και σε οπαδούς των Συρακούσιων και των ουδέτερων πόλεων. Φωτογραφία: Κωνσταντίνου Σ. Ναλμπάντη,Κολωνία

Πηγή : DUMONT Richtig Wandern, Süditalien, Apulien, Basilicata, Kalabrien, DUMONT, - Köln Große Gestalten der griechischen Antike, - 58 historische Portraits von Homer bis Kleopatra, Herausgegeben von Kai Brodersen, - München 1999. - Ναλμπάντης Κων/νος, Σειρά δημοσιευμάτων περί της Μεγάλης Ελλάδας, Ελλάδα-Γερμανία - Νεώτερο Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό ΗΛΙΟΥ, Αθήναι - Valerio M.Manfredi: 0ι Έλληνες της Δύσης, Αθήνα 1997 - Ilona Witten: KALABRIEN , DUMONT, Κολωνία 2001- Lokroi in Kalabrien: Römisch -Germanisches Museum Der Stadt Köln, 20.Februar bis 28. April 2002 - Jacques Brunschwig . Geoffrey Lloyd :DAS WISSEN - DER GRIECHEN . EINE ENZYKLOPAEDIE, Fink, MUENCHEN 2000. - DIE NEUE WELT DER GRIECHEN, ANTIKE KUNST AUS UNTERITALIEN UND SIZILIEN, Römisch-Germanisches Museum der Stadt Köln, 1998 - Irmgard Palladino: Wo die Griechen ihr Amerika fanden, in: Frankfurter Allgemeine Zeitung, 11. Oktober 2001.