Η ΑΡΜΕΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ ΠΡΟ ΤΗΣ ΣΥΡΡΑΞΗΣ ΠΟΛΕΜΟΥ; ΕΝ ΑΝΑΜΟΝΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΚΑΙ ΡΩΣΙΑΣ; kn-megalexandos.gr, No.457

Κωνσταντίνου Σ. Ναλμπάντης - Konstantin S. Nalbantis

Προλεγόμενα

Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ (δηλαδή «Ορεινό Καραμπάχ») είναι περιοχή στον Νότιο Καύκασο, που βρίσκεται μεταξύ των περιοχών του Κάτω Καραμπάχ και της Zangezur και καλύπτει τη νοτιοανατολική σειρά του Μικρότερου Καυκάσου. Η περιοχή είναι κυρίως ορεινή και δασώδης.

Η περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η οποία υπήρξε αυτόνομη περιοχή στα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης.
Η περιοχή είναι αμφισβητούμενη, διεθνώς αναγνωρισμένη ως μέρος του Αζερμπαϊτζάν, αλλά το μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Δημοκρατίας του Αρτσάχ (έως τον Φεβρουάριο του 2017 γνωστή ως Δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ), ένα de facto ανεξάρτητο κράτος με την αρμενική πλειοψηφία.

Από το τέλος του Πολέμου του Ναγκόρνο-Καραμπάχ το 1994, οι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν διεξάγουν ειρηνευτικές συνομιλίες με τη μεσολάβηση της Ομάδας του Μινσκ του ΟΑΣΕ.
Η περιοχή ταυτίζεται με τα διοικητικά όρια της πρώην αυτόνομης περιοχής του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που περιλαμβάνει έκταση 4.400 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Η διαμάχη δύο πρώην σοβιετικών δημοκρατιών
Οι δύο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες βρίσκονται σε σύγκρουση εδώ και δεκαετίες για την αυτόνομη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν, μια περιοχή με αρμενική πλειονότητα η οποία αποσχίστηκε, με την υποστήριξη του Γερεβάν, στις αρχές των χρόνων του 1990, προκαλώντας μια σύγκρουση που οδήγησε στον θάνατο 30.000 ανθρώπων. Μια επισφαλής εκεχειρία έχει τεθεί σε ισχύ από το 1994

Η κυβέρνηση της Αρμενίας σχεδιάζει να εξετάσει την αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Ναγκόρνο - Καραμπάχ, ανακοίνωσε σήμερα ο πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν. «Ναι, θα έπρεπε να εξετάσουμε το ζήτημα της αναγνώρισης της ανεξαρτησίας του Αρτσάχ (σ.σ. όπως αυτοαποκαλείται από το 2017 η μη διεθνώς αναγνωρισμένη Δημοκρατία του Ναγκόρνο - Καραμπάχ).

Στρατιωτικό νόμο κήρυξαν και τα δύο κράτη
Ενας ανοικτός πόλεμος ανάμεσα στο Μπακού και το Γερεβάν θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει όλη την περιοχή του Καυκάσου, όπου η Μόσχα και η Άγκυρα κυρίως έχουν ανταγωνιζόμενα γεωστρατηγικά συμφέροντα.
Το ιστορικό της διαμάχης

Οι Αρμένιοι του Ναγκόρνο-Καραμπάχ κήρυξαν την ανεξαρτησία του θύλακα το 1991, ενώ η Σοβιετική Ένωση κατέρρεε.
Στις συγκρούσεις μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και αυτονομιστών-Αρμενίας που ακολούθησαν, χιλιάδες έχασαν τη ζωή τους και εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπίστηκαν.
Το 1994 πήρε ουσιαστικά τον έλεγχο της περιοχής και συμφωνήθηκε κατάπαυση του πυρός. Οι μεθοριακές συγκρούσεις είναι όμως συχνό φαινόμενο.

Υπενθυμίζεται ότι τα δύο κράτη (αμφότερα είναι πρώην Σοβιετικές δημοκρατίες) βρίσκονται εδώ και καιρό σε διαμάχη για την περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, έναν αρμένικο θύλακα στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 - αρχές δεκαετίας 1990. Ο πόλεμος τελείωσε το 1994 με μια εκεχειρία που σε άτακτα διαστήματα παραβιάζεται

Η σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι μια εδαφική και εθνική σύγκρουση μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν για την αμφισβητούμενη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η οποία ελέγχεται από την δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, αλλά είναι διεθνώς αναγνωρισμένη ως μέρος του Αζερμπαϊτζάν. Η σύγκρουση έχει τις ρίζες της στις αρχές του 20ου αιώνα, αν και η παρούσα σύγκρουση άρχισε το 1988 και κλιμακώθηκε σε πλήρους κλίμακας πόλεμο στις αρχές του 1990. Παρά την υπογραφή επίσημης κατάπαυσης πυρός το 1994, στην περιοχή συνεχίζουν να υπάρχουν σποραδικές συγκρούσεις και συνοριακές εντάσεις.

Η Αρμενία προστατεύεται από την Ρωσία και επίσης ο εφοδιασμός όπλων προέρχεται από τη Ρωσία. Το Αζερμαϊτζαν υποστηρίζεται από την Τουρκία. Η διαμάχη βρίσκεται στο Bergkarabach: Εκεί κατοικούσαν Αρμένιοι από τον Μεσαίωνα, το 8ο αιώνα ήρθαν Κούρδοι, Άραβες, Πέρσες και στο Niederkarabach τουρκικές φυλές. Η Τουρκία υποστηρίζει το Αζερμπαϊζάν και η Ρωσία την Αρμενία δεν έχει όμως δικαίωμα να επέμβη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ του Αζερμπαζαϊτζαν. Την στιγμή που θα εμπλακούν στρατεύματα του Αζερμπαϊτζαν, με στρατεύματα του κράτους της Αρμενίας. τότε πιθανότατα θα επέμβη η Ρωσία για υποστήριξη της Αρμενίας, όπου θα έχει να κάνει πόλεμο και με την Τουρκία και στο Αζερμπαϊτζαν.
Η φιλονικία με Αρμενίους και Ασσέρους διαρκεί πολλά χρόνια.

Ιστορική ανασκόπηση

Ο πόλεμος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ κράτησε από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 μέχρι τον Μάιο του 1994 στο περίκλειστο έδαφος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ μεταξύ των Αρμένιων, υποστηριζόμενοι από τη Δημοκρατία της Αρμενίας, και τη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν. Καθώς προχωρούσε ο πόλεμος, η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, και οι δύο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, είχαν εμπλακεί σε έναν παρατεταμένο, αδήλωτο πολέμου στα ορεινά ύψη του Καραμπάχ, ενώ το Αζερμπαϊτζάν προσπαθούσε να περιορίσει την αποσχιστική κίνηση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Το κοινοβούλιο του περίκλειστου εδάφους είχε ψηφίσει υπέρ της ένωσης του εαυτού της με την Αρμενία, και ένα δημοψήφισμα το οποίο μποϊκόταρε ο Αζερικός πληθυσμός του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, πραγματοποιήθηκε, σύμφωνα με ότι οι περισσότεροι από τους ψηφοφόρους ψήφισαν υπέρ της ανεξαρτησίας. Η ζήτηση για την ενοποίηση με την Αρμενία, η οποία ξεκίνησε εκ νέου το 1988, ξεκίνησε σε σχετικά ειρηνικό τρόπο. Ωστόσο, τους επόμενους μήνες, καθώς η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης πλησίαζε, σταδιακά εξελίχθηκε σε όλο και πιο βίαιες συγκρούσεις μεταξύ εθνοτικών Αρμενίων και των εθνοτικών Αζέρων, με αποτέλεσμα στις αξιώσεις της εθνοκάθαρσης και από τις δύο πλευρές.[11][12]

Διαδημοκρατικές συγκρούσεις μεταξύ των δύο ξέσπασαν λίγο μετά το ψήφισμα του κοινοβουλίου της Αυτόνομης Περιφέρειας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν για την ενοποίηση της περιοχής με την Αρμενία στις 20 Φεβρουαρίου του 1988. Η δήλωση απόσχισης από το Αζερμπαϊτζάν ήταν το τελικό αποτέλεσμα μιας εδαφικής σύγκρουσης σχετικά με το έδαφος.[13] Καθώς το Αζερμπαϊτζάν διακήρυξε την ανεξαρτησία του από τη Σοβιετική Ένωση και απομάκρυνε τις εξουσίες της κυβέρνησης του εγκλωβισμού, η αρμενική πλειοψηφία ψήφισε υπέρ της αποχώρησης από το Αζερμπαϊτζάν και στη διαδικασία κήρυξε τη μη αναγνωρισμένη Δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Οι μεγάλης κλίμακας μάχες ξέσπασαν στα τέλη του χειμώνα του 1992. Η διεθνής διαμεσολάβηση από διάφορες ομάδες, συμπεριλαμβανομένου του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), δεν επέφερε ένα τελικό ψήφισμα με το οποίο θα μπορούσαν να συνεργαστούν και οι δύο πλευρές. Την άνοιξη του 1993, αρμενικές δυνάμεις κατέλαβαν περιοχές εκτός του ίδιου του θύλακα, απειλώντας τη συμμετοχή άλλων χωρών στην περιοχή.[14]

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Μέχρι το τέλος του πολέμου το 1994, οι Αρμένιοι είχαν τον πλήρη έλεγχο του εδάφους (με εξαίρεση την περιφέρεια Σαουμιάν) εκτός από τις γύρω περιοχές του Αζερμπαϊτζάν, κυρίως τον διάδρομο Λάτσιν, ένα ορεινό πέρασμα που συνδέει το Ναγκόρνο-Καραμπάχ με την ηπειρωτική Αρμενία. Μια κατάπαυση της Ρωσίας υπογράφηκε τον Μάιο του 1994, αλλά οι τακτικές ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν με τη μεσολάβηση της Ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ δεν κατάφεραν να οδηγήσουν σε ειρηνευτική συνθήκη.
Αυτό έχει αφήσει την περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ σε κατάσταση νομικής έλλειψης, ενώ η δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ παραμένει de facto ανεξάρτητη, αλλά διεθνώς μη αναγνωρισμένη, ενώ οι αρμενικές δυνάμεις ελέγχουν σήμερα 9% περίπου του εδάφους του Αζερμπαϊτζάν έξω από τον έδαφος. Ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης, έχουν εκτοπιστεί 230.000 Αρμένιοι από το Αζερμπαϊτζάν και 800.000 Αζέροι από την Αρμενία.[15]
Μια εκεχειρία υπογράφηκε το Μάιο του 1994 μαζί με ειρηνευτικές συνομιλίες, με τη μεσολάβηση της Ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ, είχαν πραγματοποιηθεί έκτοτε από την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν. Ωστόσο, πραγματοποιήθηκαν κάποιες συγκρούσεις μετά την εκεχειρία.
Οι δύο πρώην σοβετικές χώρες βρίσκονται από καιρό σε σύγκρουση για την αποσχισθείσα αζερική περιφέρεια του Ναγκόρνο Καραμπάχ, όπου ζουν κυρίως Αρμένιοι, και οι μεθοριακές συγκρούσεις έχουν ενταθεί τους τελευταίους μήνες. wikipedia
Οι Αρμένιοι του Ναγκόρνο-Καραμπάχ κήρυξαν την ανεξαρτησία του θυλάκου στη διάρκεια σύγκρουσης που ξέσπασε το 1991, ενώ η Σοβετική Ένωση κατέρρεε.
Μολονότι το 1994 συμφωνήθηκε κατάπαυση του πυρός, το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία συχνά αλληλοκατηγορούνται για επιθέσεις γύρω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και κατά μήκος των χωριστών συνόρων Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ > wikipedia, kn-megalexandros.gr