Άννα Χαρίκλεια Ναλμπάντη: ΤΑ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ – MASSENMEDIEN UND DEMOKRATIE

www.kn-megalexandros.gr
Πρώτο Μέρος

Τα Μέσα μαζικής ενημέρωσης – Οι Ανταποκριτές στο εξωτερικό
Μετάφραση από τα Γερμανικά: (Diplom Kauffrau) Anna Chariklia Nalbantis: Massenmedien und Demokratie- Auslandskorrespondenten



Ι. Προλεγόμενα των στόχων ΜΜΕ

Η λειτουργία των ΜΜΕ, βρίσκεται στη διαδικασία , να εξαπλώνει τις πληροφορίες, που το σπουδαιότερο χαρακτηριστικό τους είναι η νέα είδηση η μια απόκλιση από τα συνηθισμένα και κανονικά νέα και στόχος είναι συνεχώς να επιδιώκει την προσοχή και διατήρηση της κινητοποίησης , δέσμευσης και κατάστασης ετοιμότητας.

Αφορά τα κοινωνικά συστήματα, που υπηρετούν την τεχνική παραγωγή και διάδοση από επικοινωνιακές συναναστροφές στην κοινωνία. Τα ΜΜΕ εργάζονται σήμερα εντατικά, να συνδέσουν την κατ΄ ευθείαν επικοινωνία με τους θεατές, αναγνώστες και ακροατές και εκτός των άλλων να τους διευκολύνει την διαλογική ανταλλαγή σχέσεων σε μορφή δράσεων αναγνωστών και τηλεφωνημάτων θεατών κλπ.
Ασφαλώς στη Δημοκρατία διαφέρουν τα ΜΜΕ, τύπος, ραδιόφωνο, τηλεόραση, ιντερνέτ και παρόλα αυτά έχουν στόχο: την πληροφόρηση, την συμμετοχή στο σχηματισμό γνώμης, τον έλεγχο και την κριτική και στη συνέχεια τη διασκέδαση και μόρφωση. .

ΙΙ. Προλεγόμενα στόχων για προώθηση σύμπραξης διαπολιτισμικών, διαπολιτιστικών
δραστηριοτήτων

Στην επικοινωνία με μέλη άλλων πολιτισμών παρουσιάζονται πολλές φορές παρεξηγήσεις, που χαρακτηρίζει κάποιος με ευχαρίστηση ως τυπικές. Μολαταύτα απαιτείται και χρειάζεται προσοχή σε στερεοτυπίες.

Οι πολλαπλές αντιμαχόμενες θέσεις , ή θέσεις σε βάρος μας, ή σε βάρος άλλων π. χ. σε ευρωπαϊκές χώρες, στη Μεσόγειο, στα Βαλκάνια, προκαταλήψεις σε ξένες επενδύσεις και ομογενείς. Τέτοιες παρεξηγήσεις δεν πρέπει να παρουσιάζονται και όμως αν καμιά φορά παρουσιάζονται μπορούν τα αίτια να είναι ατομικά και πολύ διαφορετικά.

Όσο συχνότερα και εντατικότερα ερχόμαστε με τους ξένους σε συζήτηση και αντιπαράθεση, τόσο περισσότερο ποικίλες είναι οι εμπειρίες μας με τους ξένους, τόσο ισχυρότερα είναι η σχετικότητα. Τότε ο ξένος δεν φαίνεται πλέον ως απειλεί, παρά ως το ενδιαφέρον, όπου κανείς ευχάριστα θέλει να πληροφορηθεί περισσότερα.

Τότε μόνο θα είναι πολύτιμο για την Πατρίδα μας, όταν μπορούμε να χειριστούμε δεξιοτεχνικά τις προκλητικές καταστάσεις σε ένα κυρίαρχο διαπολιτισμικό –διαπολιτιστικό περιβάλλον, συστηματικά και ισοδύναμα της κατάστασης.
Αν είμαστε σε θέση, να ερμηνεύσουμε, να εξηγήσουμε και αποκρυπτογραφήσουμε σωστά διαφορετικά μοντέλα σκέψης και συμπεριφοράς, κανόνες και κοινωνικές αντιλήψεις, μόνο τότε μπορούμε με αυτόν τον τρόπο να αποτρέψουμε και να διαμορφώσουμε αποτελεσματικότερες, ευνοϊκότερες και παραγωγικότερες σκέψεις και για το τόπο μας.

Με αυτόν τον τρόπο κατορθώνουμε την επιδίωξη διευκόλυνσης των συμφραζόμενων στόχων σε μια διαπολιτισμική (διαπολιτιστική Κοινωνία. Με την ευκαιρία υπενθυμίζω την συμφωνία του Μάαστιχτ 1993 για τον πολιτισμό, καθώς επίσης το Ευρωπαϊκό Έτος για τον πολιτισμικό διάλογο 2008 καθώς και το πρόγραμμα της ΕΕ 2007-20013 για την προώθηση μιας ενεργητικής δράσης των πολιτών.

www.ikkometenz.thueringen.de, www.europa.eu.int, www.tibs.at/massenmedien

Εισαγωγή ΜΜΕ
(π.χ. προσωπικό μοτίβο επιλογής του θέματος)

Το Θέμα αυτό αναδημοσιεύεται μετά από μια μικρή σμίκρυνση, βελτίωση και αλλαγή, παρέμεινα όμως κατά το μεγαλύτερο μέρος στο αρχικό κείμενο.

Όταν ακόμα βρισκόμουνα στην 10η γερμανική γυμνασιακή τάξη είχα τελειώσει την υποχρεωτική σχολική πρακτική στα νέα επαγγέλματα των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης «Veranstaltungstechnik», και επειδή στο σχολείο μου είχα επιλέξει το μάθημα: «Διαιτησία για τη λύση των φιλονικιών», τότε και στο τωρινό θέμα επέκτασης οδηγήθηκα στην 11η τάξη του ανώτερου Γερμανικού Γυμνασίου, διότι τα τελευταία χρόνια ανεξάρτητα αν ήμουνα στο σπίτι, ή στο αυτοκίνητο του στενού μου περιβάλλοντος άκουγα μαζί τις εκπομπές από τον ραδιοφωνικό σταθμό WDR 5, της Κολωνίας ή της Deuetsche Welle με το θέμα οι ανταποκριτές μεταδίδουν από το εξωτερικό.

Επίσης στο στενό μου περιβάλλον παρατηρώ να διαβάζονται πολλές και διαφορετικές εφημερίδες και περιοδικά και κάθε φορά να αναλύονται κυριολεκτικά η ειδησεογραφία και τα σχόλια των ανταποκριτών από το εξωτερικό και με αντιπαραθέσεις.

Από αυτό το ερέθισμα και επηρεασμό του στενού περιβάλλοντός μου έπεσε στην αντίληψή μου αυτό το θέμα και το επέλεξα για να το εξετάσω λεπτομερέστατα, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως επαγγελματικός προσανατολισμός για συμμαθητές και συμμαθήτριές μου.

Από αυτήν την περιέργεια δημιουργήθηκε σε μένα η ανάγκη να εξετάσω και να γράψω γύρω από τις λειτουργίες και εργασίες των ανταποκριτών εφημερίδων και τηλεόρασης που απασχολούνται στο εξωτερικό, ώστε να μπορέσω να πληροφορηθώ ή ίδια από όλες τις πλευρές και να δώσω και ερεθίσματα στους συμμαθητές μου για τον επαγγελματικό τους προσανατολισμό.

Γνωρίζουμε όλοι μας από την καθημερινή μας ενημέρωση, ότι η ειδησεογραφία από περιοχές κρίσεων, εμφυλίων πολέμων, πολέμων που είναι προβληματική στην ανεύρεση της αλήθειας που πάντα γίνεται όλο και πιο επικινδυνότερη.

Σήμερα η περιφρόνηση της ελεύθερης έκφρασης γνώμης σε πολλές χώρες της Αφρικής και της Ασίας, αλλά και αλλού, είναι απογοητευτική όπως σε πολλές περιοχές κρίσεων, που αυτές οι χώρες αντιπροσωπεύουν πάνω από το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού, χωρίς την ελεύθερη διακίνηση και έκφραση γνώμης των μέσων μαζικής ενημέρωσης.

Ο αριθμός των δημοσιογράφων, που έχουν πεθάνει κατά την εξάσκηση του επαγγέλματός τους έχει φθάσει σε υψηλούς αριθμούς το έτος 2001 και το 2002 συμπεριλαμβανομένης και της Εγγύς και Μέσης Ανατολής.


Μόνο το 1999 έχουν φονευθεί σε όλον τον κόσμο πάνω από σαράντα ανταποκριτές εξαιτίας των αναζητήσεων πληροφοριών και δημοσιευμάτων τους. Σε πολλές περιπτώσεις έχουν υποστεί ζημίες οι οικογένειές τους, έχουν βασανιστεί ή δολοφονηθεί.

Πάνω από 700 δημοσιογράφοι έχουν υποστεί επιθέσεις, έχουν απειληθεί ή και τους απήγαγαν. Σχεδόν 500 δημοσιογράφοι έχουν συλληφθεί, έχουν ανακριθεί και για ένα χρονικό διάστημα έχουν φυλακιστεί. 110 δημοσιογράφοι βρίσκονται κάτω από προσωπική κράτηση εξαιτίας της αναζήτησης της αλήθειας. Σχεδόν 400 φορές έχουν υποστεί τα μάσα μαζικής επικοινωνίας με απαγόρευση της έκδοσής τους.

Η φαντασία των δυνατών, για να εμποδίσουν την ανεύρεση της αλήθειας είναι μεγάλη. Ας αναφέρουμε ακόμα ότι μόνο το 2006 φονεύθηκαν 150 αντιπρόσωποι των ΜΜΕ.


Η επαγγελματική εκπαίδευση του δημοσιογράφου απαιτεί κινητικότητα και πολλαπλές δραστηριότητες όσον αφορά την συλλογή πληροφοριών από: διασκέψεις, επίσκεψη κρατών, κομματικά συνέδρια, συζητήσεις κοινοβουλίων, εκλογές, ειδησεογραφία δικαστικών υποθέσεων, αστυνομικά δελτία, διαδηλώσεις, καταστροφές, συνδικάτα, περιοχές κρίσεων, κόμματα, αντιπολιτευόμενα κόμματα κλπ.

Όλοι μας γνωρίζουμε, ότι η μετάδοση των πληροφοριών, είναι η συμμετοχή και σύμπραξη στον σχηματισμό γνώμης, αλλά επίσης και η κριτική και ο έλεγχος είναι από τα βασικά συστατικά του δημοκρατικού μας συντάγματος και της Δημοκρατίας.

Όλοι μας θέλουμε στην καθημερινή μας ζωή να μπορούμε να συζητούμε και να ακούμε προσεκτικά τον συνομιλητή, στην οικογένεια, στον φιλικό μας κύκλο, στο σχολείο, οι άντρες στο καφενείο, στον τόπο εργασίας και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Και τα θέματα που συζητάμε καθημερινά είναι σχεδόν απεριόριστα στην πολυμορφία τους. Μόνον όποιος είναι πληροφορημένος μπορεί να σχηματίσει τη δική του γνώμη, μπορεί να συνομιλεί υπεύθυνα και να προωθεί εποικοδομητικές προτάσεις και να διαμορφώνει προοδευτικές, κοινωνικές, δημοκρατικές και αλληλέγγυες κοινωνίες…

Η επιρροή αυτών βέβαια εξαρτάται από την κοινωνική και ψυχική κατάσταση του μεμονωμένου ανθρώπου. Τα ΜΜΕ επιδρούν λιγότερο π. χ. σε πρόσωπα με μια ισχυρή προκατάληψη για αλλαγή γνώμης από ότι σε πρόσωπα που εξαιτίας της πολιτικής τους αδιαφορίας, χαμηλή θέση μόρφωσης ή και χαμηλής θέσης πληροφόρησης έχουν εναλλασσόμενες γνώμες.
Ως απομονωμένα και στη μοναξιά ευρισκόμενα άτομα επιδρούν τα ΜΜΕ ισχυρότερα από ότι από ανθρώπους που με άλλους συζητούν τα προβλήματα.

Η δημοσιογραφική εκπαίδευση απαιτεί ένα πτυχίο πανεπιστημιακό ή ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ή αλλά όμως μία βασική εμπειρία και ευφυΐα, ταλέντο ως ελεύθερος συνεργάτης, (στον τύπο, ραδιόφωνο και τηλεόραση).
Οι δημοσιογράφοι επιδρούν σε πολλούς τομείς και σε όλες τις περιοχές και κύκλους της πολιτικής, κοινωνιολογικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής. Ασφαλώς μπορεί κανείς και σε μία Κολωνέζικη επαγγελματική σχολή με το διπολικό σύστημα να εκπαιδευτεί σε επαγγέλματα μαζικής επικοινωνίας. Όλοι οι δημοσιογράφοι, επίσης ανταποκριτές που μας πληροφορούν από άλλες χώρες, είναι δεσμευμένοι να εκτιμούν τις βασικές αρχές της δημοσιολογίας και να εκτιμούν τα βασικά άρθρα του συντάγματος.

Μία εφημερίδα έχει τους ακόλουθους στόχους: αντικειμενική και αληθή πληροφόρηση, κριτική σε πολιτικές και οικονομικές αποφάσεις, δημοσιεύσεις ατασθαλιών, καθώς επίσης φέρει και παρουσιάζει διαφορετικές θέσεις, γνώμες και με αυτό θέλει να προσφέρει στους πολίτες βοήθεια για τον σχηματισμό γνώμης, άποψης.
Ασφαλώς υπάρχει και ένας μεγάλος αριθμός πρακτορείων των ΜΜΕ και άλλες πηγές πληροφοριών ή και κάθε φορά μπορεί κανείς να διακρίνει στην εφημερίδα, αν μία είδηση προέρχεται από ένα πρακτορείο ειδήσεων ή από έναν ανταποκριτή.

Τα ουσιώδη και βασικά συστατικά μίας είδησης τα περιέχουν τα γερμανικά 5 Ws = 5 Πς. Μπορούμε να προφυλαχτούμε από την έντεχνη παραποίηση της αλήθειας, αν διαβάζουμε και συγκρίνουμε διαφορετικές θέσεις και διαφορετικές εφημερίδες, καθώς επίσης και αν γράφουμε επιστολές αναγνωστών, όπου σε αυτήν την περίπτωση οι γερμανικές εφημερίδες διαθέτουν μία ειδική σύνταξη ταξινόμησης επιστολών αναγνωστών, δημοσιεύονται ή χρησιμοποιούνται στο αρχείο για επιμέρους θέματα και ο αναγνώστης πληροφορείται δια επιστολής, πότε θα δημοσιευτεί και αν δημοσιευτεί και γιατί δεν θα δημοσιευτεί η επιστολή του. Επίσης επιστολές μπορούμε να στείλουμε στην εφημερίδα, αν προσπαθούμε να επιδράσουμε σε προσωπική μας υπόθεση για μία αντιπαράθεση.

Ένας διαπιστευμένος ανταποκριτής μπορεί να είναι αρμόδιος για μία ή και περισσότερες χώρες, το ανώτερο για πέντε χρόνια. Πρέπει να έχει μία αποτελειωμένη πανεπιστημιακή σχολή ή Ανώτατη σχολή και να κατέχει ασφαλώς ξένες γλώσσες.

Ένας ταξιδιωτικός ανταποκριτής μπορεί να διαμένει σε ορισμένο χρόνο σε μερικές χώρες και από εκεί να μεταδίδει από τα επίκαιρα θέματα ή να συλλέγει πληροφορίες και κατά την επιστροφή του να περιγράψει γύρω από τα ζητήματα της περιοχής. Ως ταξιδιωτικός ανταποκριτής inkognito-ινκόγκνιτο σε περισσότερες χώρες μπορεί να δημιουργήσει κάποιος δύσκολα προβλήματα.


ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗ ΣΤΙΣ ΞΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ


Ποιοι είναι οι στόχοι του ανταποκριτή από ξένες χώρες για τη Δημοκρατία. Ξεκινάμε πάντα από την αναγκαιότητα ενός ελεύθερου και ανοιχτού συστήματος επικοινωνίας και γι’ αυτό ταξινομούμε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τους ανταποκριτές σε τρεις πολιτικές λειτουργίες
1. πληροφόρηση
2. Σύμπραξη στον σχηματισμό γνώμης
3. έλεγχος και κριτική
Γνωρίζουμε, ότι σήμερα σε πολλές χώρες της γης καταπιέζεται η ελεύθερη ειδησεογραφία και πολλοί δημοσιογράφοι διώκονται, συλλαμβάνονται, βασανίζονται, απάγονται και δολοφονούνται.

Από την αιτία αυτή παίρνει μεγάλη σημασία η μεσολάβηση πληροφοριών, ολότελα και αντικειμενικά του ανταποκριτή στην σύμπραξη για σχηματισμό γνώμης, στα σχόλια, συνεντεύξεις, επιστολές των αναγνωστών και με αυτό εξασκούν κριτική και έλεγχο και ασφαλώς υποστηρίζουν διαμέσου της ειδησεογραφίας την ελευθερία του μεμονωμένου ανθρώπου και επιδρούν τα ΜΜΕ ως συνδετικός κρίκος μεταξύ της κυβέρνησης, ΤΑ και των πολιτών.. Σύμφωνα με τις βασικές αρχές της δημοσιογραφίας σημαίνει η ελευθερία του τύπου ένας δημοκρατικός στόχος.
Οι στόχοι του τύπου είναι, να πληροφορεί τους πολίτες πλατιά και χωρίς κενά, να δημοσιεύει γνώμες άλλων και αντιπαραθέσεις, για να μπορεί να παρουσιάζεται ως συνδετικός κρίκος μεταξύ κυβέρνησης, ΤΑ και πολιτών. Επίσης ο τύπος ασκεί κριτική και έλεγχο των κυρίαρχων, ακριβώς έτσι, όπως εγγυάται το βασικό Σύνταγμα, άρθρο 5 η ελευθερία του τύπου.
Αυτό θα πει, ο τύπος υποστηρίζει την ελευθερία του μεμονωμένου ατόμου σε μία δημοκρατική κοινωνική τάξη, και περαιτέρω η έκφραση της ελεύθερης γνώμης, ελεύθερη διακίνηση και εξάπλωση της γνώμης, ελεύθερη επιλογή πληροφοριών, ελευθερία τύπου, ελευθερία του ραδιοφώνου και φιλμ, καμία λογοκρισία, ελευθερία τέχνης, επιστήμης, έρευνας και διδασκαλίας.
Ασφαλώς έχουν τεθεί περιπτώσεις και όρια, π.χ. προδοσία, διακανονισμοί προφύλαξης νεότητας, προσωπική τιμή, πίστη στο Σύνταγμα, άρθρο 5,3. Μία λογοκρισία προ της δημοσίευσης και μετά απαγορεύεται σύμφωνα με το Σύνταγμα, άρθρο 5. Επίσης συμπεριλαμβάνεται και η προφύλαξη των δημοσιογράφων και της ανεξαρτησίας τους από οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις. Η δημοσιογραφική εργασία εξαπλώνεται σε όλους τους τομείς της πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής. Αυτή απευθύνεται στο δημόσιο κοινό.


Η ΔΗΜΗΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Η δημοσιογραφική εκπαίδευση ακολουθείται και συνήθως εκπαιδεύονται με μαθητεία Volontaere, στις συντάξεις του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης και πρέπει συμπληρωματικά να περάσουν από ένα εξωτερικό εκπαιδευτικό σταθμό (εφημερίδα, θέση τύπου κλπ). Οι προϋποθέσεις για τους υποψηφίους είναι αποπεράτωση πανεπιστημιακών σπουδών ή ανωτάτων σχολών ή δημοσιογραφική εμπειρία σε ελεύθερη συνεργασία. Ο ανώτατος χρόνος ηλικίας είναι 30 ετών για να αρχίσει κανείς τη μαθητεία στη Volontariats.
Για την οργάνωση της διαδικασίας επιλογής και για τους επόμενους 18 μήνες μαθητείας Volontariats, που προσανατολίζεται στα κατευθυντήρια πλαίσια του ARD και ZDF για την δημοσιογραφική εκπαίδευση σε ραδιοφωνικούς σταθμούς, είναι αρμόδια η σύνταξη εκπαίδευσης, μετεκπαίδευσης των ραδιοφωνικών σταθμών και τηλεόρασης του WDR.
Οι δημοσιογράφοι εργάζονται στους πιο κάτω τομείς: τηλεόραση, ραδιοφωνικούς σταθμούς, ημερήσιες εφημερίδες, εβδομαδιαία και μηνιαία περιοδικά, περιοδικά ειδικοτήτων, εταιρείες, θέσεις τύπου εταιρειών και διοικήσεων, φύλλα αγγελιών. Και επειδή έτσι είναι, και κατ΄ αυτόν τον τρόπο δεν υπάρχει κανένας γενικός και ισχύοντας κανονισμός για την εισχώρηση στο επάγγελμα. Βασικότερο από όλα είναι η ικανότητα και άριστη χρήση της γερμανικής γλώσσας.

ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ


Σε πολλά τηλεοπτικά ιδρύματα καθώς επίσης και σε ημερήσιες εφημερίδες είναι δύσκολη η εύρεση κενών θέσεων και επειδή η αναζήτηση είναι χρονοβόρα, αρχίζουν συνήθως την εκπαίδευση μετά τα 30. Αλλά η είσοδος μπορεί να γίνει και με πολλούς άλλους τρόπους.
Μερικοί διευθυντές τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών έχουν εργαστεί κάποτε στις πανεπιστημιακές διακοπές και έχουν ανακαλυφθεί ή και ως ελεύθερος συνεργάτης σε μία εφημερίδα.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι:

1.Ακαδημαϊκό Απολυτήριο της 13ης τάξης είναι απαραίτητη προϋπόθεση, μόνο όμως σε λίγες περιπτώσεις εκεί που υπάρχουν κομπιούτερ.
2.Όπως ανέφερα αποπερατωμένες πανεπιστημιακές σπουδές είναι σε πολλά μέσα μαζικής επικοινωνίας απαραίτητες, δεν παίζει όμως ρόλο σε ποιες σπουδές.


Άννα Χαρίλεια Ναλμπάντη, Κολωνία


Τέλος του πρώτου Μέρους
Συνεχίζεται ....
www.kn-megalexandros.gr,
Η Άννα Χαρίκλεια Ναλμπάντη: είναι «πτυχιούχος οικονομικών»
Το θέμα της επιστημονικής –διπλωματικής εργασίας της ήτανε: Multinationales , Internationales - - -Interkulturelles- Management - : RELEVANZ INTERKULTURELLER KOMPETENZ BEI DER ERSCHLIESSUNG DES GRIECHISCHEN MARKTES – Köln, 2007-2008
Συνεχίζεται ...
Πηγή:
Βλέπε: : Literaturangaben Πηγές - Quellen: Rupert Neudeck (Hrsg.) IMMER AUF ACHSE; Auslandskorrespondenten berichten, Bergisch Gladbach 1985 Gerd Mauer :Westafrika. Oder: Der Kamp mit der Trägheit des Deutschen Fernsehens, in: :R.Neudeck,S.203ff. Andreas Kohlschütter: Das Prinzip Dennoch. Selbstbekenntnisse eines Kriegs- und Krisenberichterstatters, in: R. Neudeck, S. 279 ff. Ausbildung im WDR, Köln, 11. Auflage, Mai 1999 Auslandskorrespondenten der ARD, Informationsblätter, 1.8.1997. Frankfurter Rundschau, 03.05.2002 Kölner Stadt-Anzeiger: Informationen über Journalismus vom 27.04.2000 DW Deutsche Welle: Service und Information, Wir über uns, Journalistische Ausbildung, 01.April 2000. , Suedeutsche Zeitung, Frankfurter Allgemeine Zeitung. Funktionen der Massenmedien in der Demokratie, Bundeszentrale für politische Bildung, (Heft 260),
www.europa.eu.int